جابه جایی قدرت های بزرگ تا سال 2025 و پیامد سیاسی-امنیتی آن برای ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

         جهان همواره شاهد ظهور و سقوط قدرت ها بوده است. اهمیت مطالعه جا به جایی قدرت ها به این دلیل است که صلح و جنگ و امنیت سیستم بین الملل با آن مرتبط است. چارلز دوران و دیلان کیسان در نظریه خود با عنوان «چرخه قدرت و نقش»، بیان می کنند که با افزایش قدرت یک کشور، نقش آن نیز باید افزایش یابد، در غیر این صورت ممکن است تحولات ناخوشایند بین المللی رخ دهد. از سوی دیگر تعادل میان قدرت و نقش موجب آرامش و صلح بین المللی می گردد. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که جابه جایی قدرتهای بزرگ تا سال 2025 چگونه خواهد بود و چه پیامدهای سیاسی برای ایران خواهد داشت؟ در پاسخ به این سؤال و با کمک نظریه چرخه قدرت و نقش، باید گفت که، به نظر می رسد از بین چهار کشور مورد بررسی در این پژوهش، چین با جهش اقتصادی خود خواهد توانست به جایگاه آمریکا از جهت اقتصادی تا سال 2025 نزدیک شده و قدرت اقتصادی این کشور را به چالش بکشد؛ ولی کماکان غرب به رهبری آمریکا موقعیت برتر را در نظام بین الملل خواهند داشت. این پژوهش ابتدا به پیش بینی قدرت کشورها در قالب شش شاخص تا سال 2025 می پردازد. سپس به کمک نظریه دیلان کیسان، چهار کشور مورد بررسی با هم مقایسه شده و نتایج حاصل از آن تحلیل می گردد. در انتها آینده روابط ایران با قدرت های مذکور بررسی خواهد شد. روش پژوهش تحلیلی-کمی بوده و ابزار تحقیق بر مبنای منابع کتابخانه ای-اینترنتی و به کمک نرم افزارهای تحلیل آماری(Minitab , SPSS ) می باشد.

کلیدواژه‌ها


 
 
 
فارسی
-برژینسکی ، ژبیگنیو (1385) ،پس از سقوط ، بازی نهایی در جهان تک قطبی ، ترجمه امیرحسین توکلی ، تهران ،انتشارات سبزان ،چاپ اول .
 
-پیکرینگ ، توماس .ار (1379) ، "هند ، چین و روسیه از نگاه ایالات متحده آمریکا" ، ترجمه مجید علوی کیا ، فصلنامه سیاست خارجی ، سال چهاردهم ، شماره 1 ، بهار .
 
-جمشیدی، محمد(1386)، "نظام های بین المللی تک قدرت محور:تک قطبی، هژمونی، امپراتوری"، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال دهم، شماره چهارم، شماره مسلسل38، زمستان.
 
-زرقانی، سید هادی(1388)، مقدمه ای بر قدرت ملی، مبانی، کارکردها، محاسبه و سنجش، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول.
 
-شوری ، محمود (1388) ، "ایران و روسیه: از موازنه قدرت تا مسأله هویت" ، فصلنامه بین المللی روابط خارجی ، سال اول ، شماره دوم ، تابستان ، صص 242-219  .
 
-قلی زاده ، عبد الحمید و شفیعی ، نوذر(1391) ، "نظریه چرخه قدرت ؛چارچوبی برای تحلیل فرآیند افول قدرت نسبی ایالات متحده و خیزش چین" ، فصلنامه روابط خارجی ، سال چهارم ، شماره چهارم ، زمستان ، صص 168-137 .
 
-کولایی ، الهه و واعظی ، طیبه (1391) ، "تحول سیاست خارجی و توسعه اقتصادی در هندوستان" ،فصلنامه روابط خارجی، سال چهارم ، شماره اول ، بهار ، صص 274-247 .
 
-نیرومند، حسینعلی،  بزرگ نیا، ابوالقاسم(1388)، سری های زمانی، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ پنجم، اسفند.
 
-خبرگزاری فارس، (5/7/1393)، " ورلد تریبیون: رزمایش دریایی ایران و چین منافع آمریکا در خلیج فارس را به چالش می‌کشد"، برگرفته از:
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930705000627
14000409
 
لاتین
 
 
-Copenhagen Institute for Futures Stadies, ( 20/11/2006), “Why Mega-trends Matter”, From: http://www.cifs.dk/scripts/artikel.asp?id=1469 .
 
-Doran, Charles .F (2003), “Economics, Philosophy of History, and the “Single Dynamic” of Power Cycle Theory: Expectations, Competition, and Statecraft”, International Political Science Review, Vol 24, No. 1.
 
-Doran, Charles F ,(1999), “Why Forecasts Fail: The Limits and Potential of Fore- casting in International Relations and Economics”, International Studies Association, Published by Blackwell Publishers, Nitze School of Advanced International Studies Johns Hopkins University.
 
-Doran, Charles F ,(2012),” Power Cycle Theory and the Ascendance of China: Peaceful or Stormy?” , SAIS Review of International Affairs, Volume 32, Number 1, Winter-Spring.
 
-Doran, Charles F.(2000),” Confronting the Principles of the Power Cycle :Changing Systems Stvucture, Expectations, and Way”, in  Handbook of War Studies II , edited by Manus I. Midlarsky,United States of America,published by the University of  Michigan press .
 
-Fingar, c.Thomas,( National Intelligence Council) ,(2008) ,Global Trends 2025: A Transformed World, US Government Printing Office, National Inteligence Council,NIC 2008-003, From: www.dni.gov/nic/NIC_2025_project.html
 
-Kissane, Dylan (2005a), “2015 and the Rise of China: Power Cycle Analysis and the Implications for Australia”, Security Challenges, Vol. 1 No 1.
-Kissane, Dylan, (2005b), Curves, Conflict and Critical Points: Rethinking Power Cycle Theory for the Twenty First Century, BA (Hons) Thesis, School of International Studies Division of Education, Arts and Social Science,University of South Australia.
 
-Kojm, Christopher, (National Intelligence Council) (2012), Global Trends 2030: Alternative Worlds, US Government Printing Office, National Inteligence Council, NIC 2012-001, From: www.dni.gov/nic/globaltrends
 
-Natural Resources Defense Council, (2014), “Nuclear Energy, Nonproliferation, and Disarmament”,From: http://www.nrdc.org/nuclear/default.asp
 
-Sayres, Nikola ( 2010),”a guide to scenario planning in higher education”, leadership foundation for higher education,series 2 ,publiction 4.
 
-SIPRI Military Expenditure Database (2014), From: http://www.sipri.org/research/armaments/milex/milex_database
 
-SIPRI Yearbook 2014, (16/Jun/2014), “16 June 2014: Nuclear forces reduced while modernizations continue, says SIPRI”, at: http://www.sipri.org/media/pressreleases/2014/nuclear
 
-Tessman, Brock .F (2005), “Critical Periods and Regime Type: Integrating Power Cycle Theory with the Democratic Peace Hypothesis”, International Interactions: Empirical and Theoretical Research in International Relations, 31:3, DOI:10.1080/03050620500294192,
 
-Tessman, Brock and Chan, Steve (2004), “Power Cycles, Risk Propensity, and Great-Power Deterrence”, Journal of Conflict Resolution, Vol. 48, No. 2.
 
-Trading Economics(2015), “India Exports”, at:
http://www.tradingeconomics.com/india/exports
 
-UN Comtrade Database, (2014), at: http://comtrade.un.org/data/
 
 
-World Development Indicators database, World Bank,( 23 September 2013), at: http://databank.worldbank.org/data/download/GDP.pdf.