توسعه مالی و عملکرد زیست محیطی، شواهدی از کشورهای عضو گروه دی8 و گروه جی7 مبتنی بر رهیافت داده‌های تلفیقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه مازندران

2 دانشجوی دکتری اقتصادِ دانشگاه مازندران

چکیده

توسعۀ مالی از راه کاهش هزینۀ سرمایه‌گذاری، هدایت بنگاه‌ها در به‌کارگیری فناوری‌ها و نهاده‌های سازگار با محیط زیست و کاهش اندازۀ اقتصاد زیرزمینی موجب بهبود شرایط محیط زیستی کشور می‌شود. بنابراین، بررسی چگونگی ارتباط میان توسعۀ مالی و آلودگی محیط زیستی اهمیت دارد. این ارتباط ممکن است برای کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه به دلیل تفاوت‌های نهادی متفاوت باشد. در این راستا، دو مدل بر پایۀ اطلاعات بانک جهانی پیرامون دو گروه از کشورهای جی7 و دی8 برای دورۀ زمانی 1993 تا 2013 م برآورد شده‌است. برای کشورهای جی7، رابطۀ خطی منفی و برای کشورهای دی8، که ایران جزو آن‌ها است، رابطۀ درجه دوم یعنی U وارون تأیید گردید؛ یعنی در جی7 رابطه‌ای معکوس میان توسعۀ مالی و تخریب محیط زیست وجود دارد، در حالی ‌که در دی8 در سطوح پایین از توسعۀ مالی، تسهیلات اعطایی بانک‌ها به افزایش میزان انتشار آلودگی می‌انجامد ولی در اندازۀ 39 درصد برای شاخص توسعۀ مالی به عنوان نقطۀ برشی این روند معکوس می‌گردد. با توجه به اینکه بر پایۀ داده‌های بانک مرکزی ایران این نسبت در 5 سال اخیر بیش از 50 درصد بوده، توسعۀ مالی از مجراهای یادشده به کاهش آلودگی محیط زیستی کمک می‌کند

کلیدواژه‌ها

موضوعات


بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. 1395.  خلاصۀ تحولات اقتصادی کشور. تهران: انتشارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
سوری، علی. 1390. اقتصادسنجی همراه با کاربرد نرم‌افزار Eviews7. تهران: انتشارات فرهنگ­شناسی.
اصغرپور، حسین، داوود بهبودی و رباب محمدی خانقاهی. 1392.«اثرات توسعۀ اقتصادی و توسعۀ مالی بر کیفیت محیط زیست در کشورهای منتخب عضو اوپک». فصلنامۀ علمی پژوهشی اقتصاد انرژی ایران (اقتصاد محیط زیست و انرژی).سال 2. شمارۀ 6.صص 1-26.
بهبودی، داوود و دیگران. 1393. «آثار توسعۀ مالی و اقتصادی در آلودگی محیط زیست در کشورهای منتخب عضو اوپک: رویکرد هم‌انباشتگی و حداقل مربعات پویا در داده‌های تابلویی». فصلنامۀ علمی پژوهشی تحقیقات اقتصادی. سال 49. شمارۀ 2. صص 315-333.
حشمتی مولایی، حسین. 1383. «عوامل موثر بر توسعۀ مالی در نظام بانکداری ایران». پژوهشنامۀ اقتصادی. سال 5. شمارۀ 2. صص 55-88.
حیدری، حسن و عسل صادق‌پور. 1392. «تأثیر متغیرهای اقتصادی در آلودگی محیط زیست با تأکید بر شاخص توسعۀ مالی: کاربرد روش گشتاورهای تعمیم یافته». فصلنامۀ علمی-پژوهشی محیط‌شناسی. سال 39. شمارۀ 4. 29-44.
لطفعلی‌پور، محمد رضا، محمد علی فلاحی و هادی اسماعیل‌پورمقدم. 1393. «اثر رشد اقتصادی، تجارت و توسعۀ مالی بر کیفیت محیط زیست در ایران (بر اساس شاخص ترکیبی)». فصلنامۀ علمی-پژوهشی، پژوهش‌های رشد و توسعۀ اقتصادی. سال 15. شمارۀ 4. صص61-76.
مهدوی، ابوالقاسم و سونای امیربابایی. 1394. «بررسی اثر توسعۀ مالی بر کیفیت محیط‌ زیست در ایران». فصلنامۀ علمی-پژوهشی پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعۀ پایدار). سال 15. شمارۀ 4. صص 23-1.
مهرآرا، محسن و حسین طلاکش نایینی. 1388. «بررسی رابطۀ توسعۀ مالی و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب با روش داده‌های تلفیقی پویا (1979-2003)». مجلۀ دانش و توسعه. سال 16. شمارۀ 26. صص 25-44.
Al-Mulali, Usama and Che Normee Binti Che Sab. 2012. “The Impact of Energy Consumption and CO2 emission on the Economic Growth and Financial Development in the Sub Saharan African Countries”.  Energy. VOL 39. pp 180-186.
Al-Mulali, U., Tang, C. F. & Ozturk, I. 2015. “Does Financial Development Reduce Environmental Degradation? Evidence from a Panel Study of 129 countries”. Environmental Science and Pollution Research. 22(19). 14891-14900.
Antle, J. M. & Heidebrink, G. 1995. “Environment and Development: Theory and International Evidence”. Economic Development and Cultural Change. 43(3). 603-625.
Bagliani, M., Bravo, G. & Dalmazzone, S. 2008. “A Consumption-based Approach to Environmental Kuznets Curves Using the Ecological Footprint Indicator”. Ecological Economics. 65(3). 650-661.
Beck, T., Demirgüç-Kunt, A. & Levine, R. 2007. “Finance, Inequality and the Poor”. Journal of Economic Growt., 12(1). 27-49.
Beck, T., Lundberg, M., Majnoni, G. 2006. “Financial intermediary development and growth volatility:Do intermediaries dampen or magnify shocks?”. J. Int. Money Financ. 25. 1146–1167.
Biswas, A. K., Farzanegan, M. R., & Thum, M. 2012. “Pollution, Shadow Economy and Corruption: Theory and Evidence”. Ecological Economics75. 114-125.‏
Brooks, P. K.. 2016. “Introducing a New Broad-based Index of Financial Development”. IMF Working Paper. 16/5.
Cole, M, A, 2004. “Trade, the pollution haven hypothesis and the environmental Kuznets curve: examining the linkages”. Ecological economics. Vol 48. pp. 71-81.
Charfeddine, L., & Khediri, K. B. 2016. “Financial Development and Environmental quality in UAE: Cointegration with Structural Breaks”. Renewable and Sustainable Energy Reviews. 55. 1322-1335.
Claessens, S., & Feijen, E. 2007. “Financial Sector Development and the Millennium Development Goals”. World Bank Publications. No. 89.
Heshmati Molaei, H. 2003. “Determinants of Financial Development in Iran Banking System”. Journal of Economics Studies. Summer 2003. No. 4. 55-88 (in Persian).
Solomon, S et al. 2007. Climate Change 2007: The Physical Science Basis. ontribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. IPCC. Cambridge, UK: CambridgeUniversity Press. p 996.
‏Jalil, A., & Feridun, M. 2011. “The Impact of Growth, Energy and Financial Development on the Environment in China: A Co-integration Analysis”. Energy Economics, 33(2), 284-291.
King, R. G., & Levine, R. 1993. “Finance, Entrepreneurship and Growth”. Journal of Monetary economics, 32(3), 513-542.‏
Kuznets, S. 1955.“ Economic growth and income inequality”. The American economic review, Vol. 45, pp. 1-28.
Kuznets, S. 1957. “Modern Economic Growth: Rate, Structure and Spread”. General Framework, pp. 1-33.
Levine, R. 2005. “Finance and Growth:Theory and Evidence”. Handbook of Economic Growth. Vol. 1. pp 865-934.‏
Levine, R., Loayza, N., Beck, T.2000. “Financial Intermediation and Growth: Causality and Causes” J.Monet. Econ. 46, 31–77.
Li, S., Zhang J. & Yang M. 2015. “Financial Development, Environmental Quality and Economic Growth”. Sustainability. Vol. 7. PP 9395-9416.
Piketty, T. & Saez, E., 2003. “Income Inequality in the U.S., 1913-1998”. Quarterly Journal of Economics, CXVII (1), 1-39.
Sadorsky, P. 2011. “Financial Development and Energy Consumption in Central and Eastern European Frontier Economies”. Energy Policy, 39(2), 999-1006.
Tamazian, A., Chousa, J. P., & Vadlamannati, K. C. 2009. “Does Higher Economic and Financial Development Lead to Environmental Degradation? evidence from BRIC Countries”. Energy policy, 37(1), 246-253.
Tamazian, A., & Rao, B. B. 2010. “Do economic, Financial and Institutional Developments Matter for Environmental Degradation? Evidence from Transitional Economies”. Energy Economics, 32(1), 137-145.

United States Environmental Protection Agency.2017.Greenhouse Gas Emissions. Retrieved from https://www.epa.gov