فراخوان ویژه نامه فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی

ویژه ارزیابی و تحلیل تاریخی و انتقادی سیاست‌های توسعه اقتصاد دانش بنیان در ایران

و ارائه پیشنهادات سیاستی

در سال‌های اخیر، راهبرد "توسعه اقتصاد دانش بنیان" بعنوان ضرورتی سیاستی برای پیشرفت کشور و مواجهه موثر با تحریم های ظالمانه خارجی مورد توجه نظام سیاستگذاری و حکمرانی کشور قرار دارد. در سال 1401 نیز این مهم بصورت جدی در قالب شعار سال توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی مطالبه شده که فرصتی مناسب و درخور برای توجه بیش از پیش به توسعه اقتصاد دانش بنیان فراهم آورده است.. بر این اساس لازم است تجربه سیاستی کشور در حوزه اقتصاد دانش بنیان در سالیان اخیر ارزیابی شده و نسبت به رفع نواقص، پرکردن خلاهای احتمالی و تقویت مسیرهای صحیح اقدامات مقتضی صورت پذیرد.

بر این اساس، در این ویژه‌نامه سیاست‌های کشور از منظری تاریخی و انتقادی مورد توجه و تحلیل قرار گرفته و نتایج آن به همراه پیشنهادات جدید سیاستی در قالب یک ویژه نامه اختصاصی منتشر خواهد شود. این ویژه‌نامه به دنبال فراهم کردن فرصتی برای ارزیابی سیاست‌های جاری و گذشته از منظری تحلیلی-انتقادی و تلاش برای ارایه پیشنهادات سیاستی مناسب برای مسیر آینده کشور است. ضمن اینکه در این ارزیابی تاریخی، تجارب و رویکردهای مثبت گذشته نیز مورد توجه قرار گرفته و برای تکثیر و توسعه آنها برنامه های سیاستی مناسب پیشنهاد خواهد شد. مقالات منتشر شده در این ویژه نامه در سیاست‌گذاری‌های آتی و یادگیری سیاستی با هدف توسعه اقتصاد دانش بنیان در کشور نیز مفید و موثر خواهد بود.

مقالات ویژه‌نامه لازم است در قالبی که شامل الف) بیان مسئله (مقدمه که شامل اهمیت و ضرورت موضوع در ایران و جهان باشد)، ب) پیشینه موضوع در ایران و کشورهای مشابه ایران (به سبکی که نشان دهنده کلیت پیشینه موضوع با در نظر گرفتن پیشینه نظری مرتبط با موضوع با رویکرد کاربردی باشد)، ج) ارزیابی تجربه ایران با رویکردی تاریخی و تحلیلی حاوی نظام قوانین و مقررات مرتبط و نیز فرایندهای اجرایی و اقدامات صورت گرفته در حوزه مورد بررسی به شکلی منسجم، روش‌مند و با تقدم و تأخر تاریخی، د) جمع‌بندی عوامل موفقیت و شکست، و هـ) پیشنهادات برای سیاست‌گذاری‌های آتی، نگارش شوند. مقالات این ویژه نامه می‌توانند در دو سطح تحلیل تجارب بنگاهی و سیاستی (اعم از ملی و بخشی) تدوین گردند.

 

فهرست موضوعات پیشنهادی ویژه نامه:

الف) قوانین و مقررات مهم در توسعه اقتصاد دانش بنیان  

  • قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان
  • قانون حداکثر استفاده از توان داخلی
  • نقشه جامع علمی کشور و تجربه ستادهای توسعه فناوری
  • قوانین برنامه (با تاکید بر برنامه ششم) و نقش آن در توسعه اقتصاد دانش بنیان
  • قوانین بودجه و نقش نظام بودجه‌ریزی در توسعه علم و فناوری
  • اسناد سیاست صنعتی و راهبردهای توسعه صنعتی
  • پیوست فناوری و پروژه های بزرگ کشور
  • چالش‌های فعالیت شرکت‌های دانش بنیان در نظام قوانین و مقررات جاری کشور (قوانین مالیات، گمرک، استاندارد، بیمه، استقرار و ...)
  • چالش‌ها و تعارضات فعالیت‌های فناورانه و نواورانه بنگاه‌ها در نظام تقنینی کشور (تخصیص یارانه انرژی، نظام بانکی، انحصارات و ...)

 

ب) نهادهای مهم در توسعه اقتصاد دانش بنیان

  • نقش وزارتخانه‌ها، سازمان‌های دولتی و عمومی و قوه قضاییه
  • نهادهای بازار پول و بازار سرمایه و صندوق توسعه ملی
  • نهادهای جدید در زیست بوم نوآوری کشور (صندوق‌های تخصصی پژوهش و فناوری، سرمایه گذاری خطرپذیر، خدمات تجاری سازی و ...)
  • سازمان‌های توسعه ای
  • انجمن‌ها و تشکل های غیر دولتی
  • دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری

 

ج) راهبردهای مهم در توسعه اقتصاد دانش بنیان

  • سیاست‌گذاری فناوری و نوآوری در حوزه‌های فناورانه نوظهور و استراتژیک نظیر نانو، بایو، هوش مصنوعی، هسته‌ای، علوم شناختی و ...
  • سیاست‌گذاری فناوری و نوآوری در فناوری‌های بالغ و بخش‌های اصلی صنعتی نظیر خودرو، فولاد، نفت، معدن، پتروشیمی و ...
  • حمایت از طرف عرضه یا تقاضای فناوری و نوآوری
  • حمایت از شرکت‌های فناور، دانش بنیان و تازه تأسیس مبتنی بر فناوری
  • شکل‌گیری و بلوغ بوم‌سازگان[1] ملی و بخشی نوآوری
  • سیاست‌‌گذاری مالکیت فکری
  • تأمین مالی فناوری و نوآوری
  • سیاست‌های شبکه‌سازی در توسعه فناوری و نوآوری
  • سیاست‌گذاری تحقیق و توسعه
  • حکمرانی سیاست فناوری و نوآوری

* در صورت پیشنهاد موضوعات مرتبط دیگر، امکان بررسی و اضافه شدن آن به فهرست فوق در تعامل دبیر ویژه‌نامه وجود دارد.

 

زمان‌بندی پیشنهادی:

1- ارسال چکیده حداکثر 1000 کلمه‌ای حاوی اهمیت موضوع، شرح اجمالی تجربه، روش جمع آوری و تحلیل داده، یافته‌های مورد انتظار و مهم‌ترین منابع (تا 31 اردیبهشت 1401)

2- اعلام چکیده‌های پذیرفته شده: حداکثر یک هفته پس از اتمام مهلت فراخوان

3- نگارش و ارسال مقالات از طریق سامانه مجله (تا پایان تیرماه سال 1401)

4- داوری، اصلاح و نهایی‌سازی مقالات در تعامل با دبیر ویژ‌ه‌نامه (تا پایان مهرماه 1401)

5- انتشار ویژه نامه (شماره زمستان 1401)

 

- علاقه‌مندان چکیده‌ مقاله پیشنهادی خود برای ویژه نامه را از طریق سامانه مجله مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی و ایمیل narimani.meysam@gmail.com ارسال نمایند.

* در صورت وجود هر گونه سوال در خصوص ویژه نامه، با دبیر ویژه نامه (دکتر میثم نریمانی؛ عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فناوری) از طریق ایمیل  narimani.meysam@gmail.comمکاتبه نمایید.

- برای ارسال چکیده از طریق سامانه فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی (http://sspp.iranjournals.ir)، به جای فایل اصل مقاله، فایل چکیده ارسال گردد. محتوای بخش چکیده و کلمات کلیدی در زمان ارسال چکیده در سیستم مجله لازم نیست دقیق باشد. در بخش توضیحات نیز حتماً قید شود که چکیده و یا مقاله ارسالی مرتبط با ویژه‌نامه ارزیابی و تحلیل تاریخی و انتقادی سیاست‌های توسعه اقتصاد دانش بنیان در ایران است.

- مقالات پس از تأیید چکیده باید در قالب و ساختار مجله مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی تدوین شوند.

- هر نویسنده حداکثر می‌تواند در نگارش دو مقاله ویژه نامه نقش داشته باشد.

 

[1] Ecosystem