الزامات سیاستی جهت پیاده سازی سازوکارهای پرداخت پژوهانه به دانشجویان دکترا به‌عنوان پژوهشگران تمام‌وقت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار، گروه سیاست علوم و تحقیقات، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران

چکیده

دانشجویان دوره دکترا در نظام های آموزش عالی برتر در دنیا به عنوان شغل پژوهشگر شناخته می شوند. در دوره های روزانه دولتی، پژوهشگران به ازاء این تلاش علمی حقوق دریافت می کنند. نظام تامین مالی برای دوره های دکترا در دانشگاه های دنیا تابع ضوابط مشخصی می باشد. در ایران هم اکنون چنین شرایطی وجود ندارد و دانشجویان دوره دکترا، همچون دانشجویان دوره کارشناسی حضور کوتاهی در دانشگاه دارند و به مثابه محصل می باشند و به عنوان پژوهشگر تمام وقت قلمداد نمی شوند. جذب آنها نیز تابع فرایند عمومی گزینش علمی می باشد. در این تحقیق بر اساس روش مطالعه موردی سعی می گردد دلالت های سیاستی برای جاری سازی نظام تامین مالی مبتنی بر گرنت از محل منابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با توجه به محدودیت های موجود در کشور برای دانشجویان دوره روزانه دولتی مقطع دکترا بررسی گردد. در الگوی سیاستی ارائه شده در این مقاله 14 الزام سیاستی در سه بعد سازوکارهای تخصیص گرنت، تامین مالی پایدار و شناسایی و ارزیابی طرح های هزینه کرد گرنت ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


منابع فارسی
آزادی احمدآبادی، ق. (1400). استخراج و اولویت‌بندی راهبردهای دستیابی به مرجعیت علمی در ایران با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 11(41)، 265-240.
ایسنا. (1394). اعطای پژوهانه دانشجویان دکتری از آغاز تا پایان.
ایسنا. (1400). مصاحبه با آقای دکتر رحیمیان معاون پژوهش و فناوری وقت دانشگاه تهران.
سلیمی، ق.، و حسینی، ن.، مرزوقی، ر.، و ترک‌زاده، ج.، و محمدی، م. (1398). سنتزپژوهی مؤلفه‌های کارکردهای ارشادگری پژوهشی دانشجویان دکتری. مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 9(25)، 158-113.
نهاد ریاست جمهوری. (1400). سند تحول دولت سیزدهم.  تهران: نهاد ریاست جمهوری.
شورای گسترش آموزش عالی. (1401). سیاست‌های پذیرش دانشجو دکترا. مصوبه جلسه مرداد 1401 شورای گسترش آموزش عالی. تهران: شورای گسترش آموزش عالی.
خبرگزاری خانه ملت. (1400). مصاحبه با دکتر حسین حق وردی به تاریخ 21/06/1400.
فرجی ده سرخی، ح.، آراسته، ح.، نوه ابراهیم، ع.، و عبدالهی، ب. (1394). شناسایی ملاک‌های پذیرش دانشجویان دوره دکتری: مطالعه‌ای کیفی. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 21(4)، 98-71.
قلمکاری، م.، نوریان، م.، مسعودی ندوشن، ع.، و نوروزی، د. (1398). اعتبارسنجی مؤلفه‌های انتظارات دانشجویان دکتری از آموزش عالی. مطالعات آموزش و یادگیری (علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز)، 11(2)، 49-21.
دواس، د. (1387). طرح تحقیق در تحقیقات اجتماعی[ ترجمه ه. نایبی، ترجمه فاسی]. تهران: انتشارات آگاه.
کیخا، ا.، عبدالهی، ح.، و خورسندی طاسکوه، ع. (1398). شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت‌بخشی آموزش از دیدگاه متخصصان آموزش عالی و دانشجویان دکتری. مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، 12(1)، 182-151.
محمدی، ط.، و زاهد بابلان، ع. (1401). ارائه الگویی برای تحقق فرهنگ کیفیت در آموزش عالی (نظریه‌ی داده بنیاد). مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 12(42)،138-161-138.
ین، ر. (1387). کاربرد تحقیق موردی[ ترجمه س. م. اعرابی ، م. رحمانی، و ر. سهرابی، ترجمه فارسی]. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
ین، ر. (1381). روش تحقیق موردی[ ع. پارسائیان، س. م. اعرابی، ترجمه فارسی]. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. اصلاحات.
یوسفی اقدم، ر. (1394). “امر موقت” و توسعه هویت حرفه‌ای دانشجویان دکتری در ایران. سیاست علم و فناوری، 8(2)،  82-65.
یوسفی، ه.، علم الهدی، ج.، خورسندی طاسکوه، ع.، ذاکرصالحی، غ. (1400). استخراج عوامل محرک اصلاحات در حکمرانی نظام‌های آموزش عالی اروپایی؛ رهیافت هایی برای ایران.مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 11(39)، 250-275.
References
Athanasiadou, R., Bankston, A., Carlisle, M., Niziolek, C. A. , & McDowell, G. S. (2018). Assessing the landscape of US postdoctoral salaries. Studies in Graduate and Postdoctoral Education, 9(2), pp. 213-242. [DOI:10.1108/SGPE-D-17-00048]
Azadi, G. (2022). [Extraction and prioritization of strategies for achieving scientific leadership in Iran with an interpretive structural modeling approach (Persian)]. Strategic Studies of Public Policy, 11(41), 240-265. [Link]
Boosten, K., Vandevelde, K., Derycke, H., te Kaat, A., & Van Rossem, R. (2010). Careers of doctorate holders survey 2010. In K. Boosten, & K. Vandevelde (Eds.), The Research Series on R&D and Innovation in Belgium. Brussels: Belgian Science Policy Office. [Link]
Cornell, B. (2018). PhD life: The UK student experience. HEPI Report 131. Oxford: Higher Education Policy Institute. [Link]
Eisenhardt, K. M. (1989). Building theories from case study research. The Academy of Management Review, 14(4),  57-74. [DOI:10.2307/258557]
Faraji, H., Araste, H., Nave Ebrahim, A., & Abdolahi, B. (2016). [Identifying the admission criteria for doctoral students: A qualitative study (Persian)]. Quarterly Journal of Research and Planning in Higher Education, 21(4), 71-97. [Link]
Ghalamkari, M., Noorian, M. Masoudi Nadoshan, E., & Noroozi, D. (2020). [Validation of the components of doctoral students’ expectation from higher education (Persian)]. Studies in Learning and Instruction,11(2), 21-49. [Link]
Grote, D., Patrick, A., Lyles, C., Knight, D., Borrego, M., & Alsharif, A. (2021). STEM doctoral students’ skill development: Does funding mechanism matter? Intenational Journal of STEM Education, 8, 1-19. [DOI:10.1186/s40594-021-00308-w]
Higher Education Development Council. (2022). [PhD student admission policies (Persian)]. Tehran: Higher Education Development Council.
Icana. (2021). [ Interview with Dr. Hossein Haqvardi (Persian)]. Retrieved from: [Link]
Iranian Students’ News Agency.  (2015). [Research grants for PhD students from start to finish (Persian)]. Retrieved from: [Link]
Iranian Students’ News Agency. (2021). [Interview with Dr. Rahimian, Vice President of Research and Technology at Tehran University (Persian)]. Retrieved from: [Link]
Keykha, A., Abdollahi, H., & Khorsandi, A. (2019). [Identifying the factors affecting the quality of education from the viewpoint of higher education specialists and Ph.D. students (Persian)]. Quarterly Journal of Management and Planning in Educational Systems, 12(1), 151-182. [Link]  
Mangematin, V. (2000). PhD job market: Professional trajectories and incentives during the PhD. Research Policy, 29(6), 741-756. [DOI:10.1016/S0048-7333(99)00047-5]
Marshal, C., & Rossman, G. B. (1999). Designing qualitative research. California: SAGE Publications. [Link]
Mohamadi, T., & Zahedbabolan, A. (2022). [Presenting a model for realizing quality culture in higher education (Grounded Theory) (Persian)]. Journal Strategic Studies of Public Policy, 12(42), 138-161. [Link]
Morse, J. M. (1995). The significance of saturation. Qualitative Health Research, 5(2),147-149. [DOI:10.1177/104973239500500201]
Mortier, A.,Van Parijs, J., & Levecque, K. (2020). The salary of PhD holders inside and outside academia: Something to be satisfied with? ECOOM briefs 27. Retrieved from: [Link]
Naghizadeh, R., Allahy, S., & Ranga, M. (2021). A model for NTBF creation in less developed regions based on the Smart Specialisation concept: The case of regions in Iran. Regional Studies, 55(3), 441-452. [DOI:10.1080/00343404.2020.1736539]
National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine, Policy and Global Affairs, Board on Higher Education and Workforce, Committee on the Next Generation Initiative, Beninson, L., & Daniels, R. (2018).The next generation of biomedical and behavioral sciences researchers: Breaking through. Washington, DC: National Academies Press. [PMID]
National Science Foundation. (2022). Survey of graduate students and postdoctorates in science and engineering. Virginia:National Science Foundation.
Presidential Administration of Iran. (2021). [The 13th government transformation document (Persian)]. Tehran: Presidential Administration of Iran. [Link]
Rakovcová, D., & Drbohlav, D. (2021). Examining change in migration strategies over the life course of international PhD students. Longitudinal and Life Course Studies, 13(2), 263-285. [DOI:10.1332/175795921X16147616363118] [PMID]
Salimi, G., Hosseini, N., Marzoughi, R., Torkzadeh, J., & Mohammadi, M. (2019). [Investigating the components of research mentoring functions among Ph. D. students focusing on synthesis research (Persian)]. Educational Measurement and Evaluation Studies, 9(25), 113-158. [Link]
Santa-Ramirez, S. (2022). Sink or swim: The mentoring experiences of Latinx PhD students with faculty of color. Journal of Diversity in Higher Education, 15(1), 124-134. [DOI:10.1037/dhe0000335]
United States Congress. (1974). National Research Service Award Act of 1974, United States Congress. Washington: United States Congress. [Link]
Vaus, D. (2009). [Research design in social research [H. Naeni, Persian trans.]. Tehran: Agah. [Link]
Weissmann, J. (2013). The Ph.D bust: America’s awful market for young scientists - in 7 charts. The Atlantic. [Link]
Yin, R. (2009). ‫Application of case study research [M. Arabi, M. Rahmani, & R. Sohrabi, Persian trans.]. Tehran: Cultural Research Office. [Link]
Yousefi Aghdam, R. (2015). [“The temporary” and developing the theory of doctoral student professional identity in Iran (Persian)]. Journal of Science and Technology Policy, 8(2), 65-82. [Link]
Yousefi, H., Alamolhoda, J., Khorsandi, A., & Zakersalehi, G. (2021). [A comparative study of the drivers of governance reform in European higher education systems; Approaches for Iran (Persian)]. Strategic Studies of Public Policy, 11(39), 250-275. [Link]