شناسایی و تحلیل گزینه‌های سیاستی برای بهبود ساختار قانون بودجه در بخش اعتبارات عمومی تحقیق ‏وتوسعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه تأمین مالی و اقتصاد علم، فناوری و نوآوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، ایران، تهران

2 استادیار، گروه سیاست نوآوری و آینده‌پژوهی، پژوهشکده مطالعات فناوری، ایران، تهران

چکیده

بیش از 60 درصد از منابع مالی تحقیق‏و‏توسعه در ایران، اعتبارات عمومی است که در قانون بودجه پیش‌بینی می‌شود. تعریف دقیق ردیف‏های اعتباری تحقیق‏وتوسعه در قانون بودجه سالانه برای پیش‌بینی و اندازه‌گیری دقیق تامین مالی و هزینه‌کرد پژوهش در بخش عمومی، ضرورت دارد. در این مطالعه، با تحلیل محتوای اسنادی قوانین بودجه سنواتی و با توجه به استانداردها و تجارب بین‏المللی و با لحاظ کردن اقتضائات کشور ایران، سه گزینه سیاستی برای تعریف چارچوب اعتبارات عمومی تحقیق‏و‏توسعه شامل (۱) تجمیع و شفاف‏سازی کلیه برنامه‌‏های تحقیق‏و‏توسعه ذیل فصول مختلف هریک از امور ده‏گانه در قالب «فصل تحقیق‏و‏توسعه و نوآوری»؛ (۲) تجمیع کلیه فصول تحقیق‏و‏توسعه امور ده‏گانه در قالب یک سرفصل جدید برای امور تحقیق‏و‏توسعه؛ و (۳) تجمیع کلیه برنامه‌‏های تحقیق‏و‏توسعه امور ده‏گانه و فصول مربوطه در قالب پیوست جدیدی به نام پیوست تحقیق‏و‏توسعه؛ پیشنهاد می‌شود. قابلیت اجرای این گزینه‌ها و میزان تغییرات هریک نسبت به شرایط حاضر با اخذ نظر خبرگانی به روش گروه کانونی ارزیابی گردید. نتایج نشان می‏دهد که سهولت پیاده‏سازی گزینه‌ها به ترتیب از گزینه اول به گزینه سوم کاهش می‌یابد، اما در عوض در گزینه دوم شاخص تأمین مالی تحقیق‌وتوسعه توسط دولت کاملاً شفاف می‌شود و در گزینه سوم همراستایی با برنامه‏های توسعه پنج‌ساله و سایر قوانین بالادستی افزایش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات