شناسایی و به گزینی ویژگی‌های آزمایشگاه‎ خط‌مشی مناسب برای قوه مجریه جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت، مدیریت دولتی، خط مشی گذاری و تصمیم‌گیری عمومی، واحد‌تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و گروه حکمرانی دانشکده حکمرانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت ،واحد تهران‌مرکزی، دانشگاه‌آزاد‌اسلامی، تهران، ایران

چکیده

آزمایشگاه خط‌مشی مشتمل بر تیم‌ها، نهادها و ساختارهای متخصص طراحی خط‌مشی‌های عمومی بوده و با استفاده از روش‌های نوآورانه، همه ذی‌نفعان را در فراگرد طراحی درگیر می‌نماید. خط‌مشی‌ها در آزمایشگاه را می‌توان همانند ریل‌گذاری، دال بر تعیین مسیر کلیه حرکت‌ها و رفتارهای سیستم حکمرانی مورد مطالعه دانست.
در میان انواع خط‌مشی‌های عمومی، خط‌مشی‌های قوه مجریه، بازتاب محسوس و ملموسی بر روند زندگی مردم دارد.
بر این اساس هدف پژوهش حاضر، طراحی سامانه آزمایشگاهی برتر برای آزمون مستمر خط‌مشی‌های قوه مجریه ج.ا.ا با رویکرد کیفی است و تلاش دارد ویژگی‌های یک آزمایشگاه خط‌مشی مناسب برای قوه مجریه را به‌گزینی نماید.
تحقیق حاضر از نوع کاربردی و از حیث روش، توصیفی-پیمایشی بوده و راهبرد اصلی آن مطالعه تطبیقی انواع آزمایشگاه‌های خط‌مشی مناسب برای قوه مجریه کشور ج.ا.ا است.
جامعه خبرگان پژوهش حاضر 20 نفر از خبرگان علمی و اجرایی بوده که با روش گلوله برفی و هدفمند احصا و برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه نیمه‎ ساختاریافته استفاده شده است.
نتایج پژوهش حاضر علاوه بر شناسایی چهار رویکرد اساسی آزمایشگاه زنده، خط‌مشی‎گذاری مبتنی بر داده، بینش رفتاری و رویکرد بازی جدی، ساختار آزمایشگاه خط‌مشی قوه مجریه را با توجه به تنوع موضوعات به‌صورت غیرمتمرکز (واگرا) و همراه با مشارکت فعال در عرصه‎های گوناگون، تبیین می نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


منابع فارسی
پورعزت، ع. ا. (1400). طراحی آزمایشگاه خط‌مشی و آرایش بخردانه صحنه تصمیم برای اجتناب از داستان آزمون و خطا در عرصه حکمرانی قوه مجریه. نشریه مدیریت سازمان‌های دولتی. 9(3)، 170-161.
پورعزت، ع. ‌ا.، برهانی، ت.، و فقیهی، م. ح. (1400). آزمایشگاه خط‌مشی: آوردگاه آزمون خط‌مشی‌های عمومی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
فرتاش، ک.، و خیاطیان، م. ص. (1398). نقش دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها در توسعه علم و فناوری و سیاست‌های حمایت از آنها. سیاست علم و فناوری، 12(2)، 267-255.
فرتاش، ک.، محسنی کیاسری، م.، و مسماع خسروشاهی، ا. (1400). تحلیل ابزارهای سیاستی همکاری فناورانه سه شرکت بزرگ با شرکت‌های کوچک فناور. سیاست علم و فناوری، 14(3)، 18-2.
فلیک، ا. (1399). درآمدی بر تحقیق کیفی [ه. جلیلی، ترجمه فارسی]. تهران: نشر نی
قاضی‌نوری، س. س.، نصیری، ح.، و آقایی، پ. (1400). آزمایشگاه سیاستی، مفاهیم، ابزارها و کاربردها. تهران: مرکز پژوهشات سیاست علمی کشور.
نعمت الهی، ح. ر.، احمدی، ح.، و اسدالهی دهکردی، ا. (1401). پدیدارشناسی موانع اجرای حکمرانی مشارکتی در نهادهای آموزشی و پژوهشی. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 12(44)، 189-164.
نقی‌زاده، م.، خیاطی‌فرد، ح.، قیدر خلجانی، ج.، و منطقی، م. (1399). چارچوب همکاری‌های فناورانه میان مجموعه یکپارچه‌ساز با سایر بازیگران شبکه‌های نوآوری سامانه‌های محصول‌پیچیده. سیاست علم و فناوری، 13(4)، 48-37.
یین، ر. (1393). موردپژوهی در تحقیقات اجتماعی[ ترجمه ه. نایبی]. تهران: نشر نی.
References
Anderson, J. E. (2003). Public policymaking: An introduction. Boston: Houghton Mifflin Company. [Link]
Babbie, E. (2015). The practice of social research. Nelson Education. Boston: MA Cengage Learning. [Link]
Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. California: Sage.
Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2014). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches. California: Sage. [Link]  
Fartash, K., & Khayyatian Yazdi, M. S. (2019). [The role universities and research institutes plays in science and technology development and policies supporting them (Persian)]. Journal of Science and Technology Policy, 12(2), 255-267. [Link]
Fartash, K., Mohseni Kiasari, M., & Mesma Khosroshahi, E. (2021). [Analyzing policy instruments used in technological collaboration of 3 large firms with small technology-based firms (Persian)]. Journal of Science and Technology Policy, 14(3), 2-18. [DOI:10.22034/jstp.2021.14.3.1272]
Flick, U. (2009). An introduction to qualitative, research [H. Jalili, Persian trans]. Tehran: Nashreney. [Link]
Fuller, M., & Lochard, A. (2016). Public policy labs in European union members states. Luxembourg: Publications Office of the European Union. [DOI:10.2788/799175, JRC102665]
Ghazinoori, S., Nasiri, H., & Aghaei, P. (2021). [Policy labs concepts, tools & applications (Persian)]. Tehran: National Research Institute for Science Policy. [Link]
Krippendorff, K. (2004). Content analysis: An introduction to its methodology. California: SAGE Publications. [Link]
McGann, M., Blomkamp, E., & Lewis, J. (2018). The rise of public sector innovation labs: Experiments in design thinking for policy. Policy Sciences, 51, 249–267. [DOI:10.1007/s11077-018-9315-7]
Naghizadeh, M., Khayatifard, H., Gheidar Khelejani, J., & Manteghi, M. (2021). [A technological collaboration framework for the hub and other actors of innovation networks of CoPS (Persian)]. Journal of Science and Technology Policy, 13(4), 37-48. [DOI:10.22034/jstp.2020.12.4.1151]
Nematollahi, H., Ahmadi, H., & Asadolahidehkordi, E. (2022). [Phenomenology of barriers to participatory governance in educational and research institutions (Persian)]. Strategic Studies of Public Policy, 12(44), 189-164. [DOI:10.22034/sspp.2022.553544.3193]
Olejniczak, K., Borkowska-Waszak, S., Domaradzka-Widła, A., & Park, Y. (2020). Policy labs: The next frontier of policy design and evaluation? Policy & Politics, 48(1), 89-110. [DOI:10.1332/030557319X15579230420108]
Pfeffer, J., & Sutton, R. I. (2000). The knowing-doing gap: How smart companies turn knowledge into action. Massachusetts: Harvard Business School Press. [Link]
Pourrezzat, A. (2021). [Designing policy laboratory and rational decision-making situation to avoid trial and error in governance of executive branch (Persian)]. Public Organization Management, 9(3), 161-70. [DOI:10.30473/ipom.2021.7949]
Pourrezzat, A., Borhani, T., & Faghihi, M. (2022). [The public policy lab (Persian)]. Tehran: University of Tehran Press. [Link]
Timeus, K., & Gasco, M. (2018). Increasing innovation capacity in city governmrnt: Do innovation labs make a difference? Journal of Urban Affairs. 40(7), 992-1008. [DOI:10.1080/07352166.2018.1431049]
Yin, R. K. (2014). Case study research: design and methods [H. Nayebi, Persian  Trans.]. Tehran: Nashr-e- Ney. [Link]