بررسی تجربه تشکیل «شبکه ملی جامعه و دانشگاه» با تاکید بر چالش‌های پیش‌رو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جامعه شناسی، دانشکده فن و ادبیات، دانشگاه ساکاریا، ساکاریا، ترکیه.

2 دانشجوی دکتری تصمیم گیری و خط مشی گذاری عمومی، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران.

چکیده

دولت‌ها و متخصصان همواره در پی یافتن مدل‌های موثر سیاست‌گذاری و خط‌مشی گذاری هستند. سیاست‌گذاری مشارکتی از جمله کارآمدترین الگوهای سیاستی است که از سوی متخصصان ارائه شده و از طرف دولت‌ها به کار گرفته می‌شود. این الگو که مبتنی بر درگیرسازی ذی‌نفعان در فرایند تدوین خط‌مشی‌ها است، در ایران کمتر مورد توجه بوده، چندان به بوته عمل در نیامده است. از جمله معدود تلاش‌های دولت برای بهره‌گیری از این مدل سیاستی شبکه ملی جامعه و دانشگاه (به عنوان سازوکاری برای انجام مسئولیت اجتماعی دانشگاه و ایفای نقش دانشگاه‌ها در فرایندهای تصمیم‌سازی و سیاستگذاری است) است که در مقاله حاضر مورد بررسی قرار گرفته است. طی مقاله حاضر تلاش شده با استفاده از تحلیل اسناد، مشاهده مشارکتی و مصاحبه، چالش‌های پیش روی شبکه ملی جامعه و دانشگاه مورد بررسی قرار گیرد. بر اساس یافته‌های پژوهش، این چالش‌ها در دو بعد عینی و ذهنی قابل بررسی است. بعد عینی شامل سه مولفه ساختاری – زمینه‌ای، نهادی – سازمانی و نیروی انسانی است. در بعد ذهنی از طرفی مبانی نظری شبکه دچار اغتشاش و شکاف بنیادین است و از طرف دیگر بستر گفتمانی لازم برای هژمونیک شدن ایده‌ها شکل نگرفته‌است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آشنا، ح. (1394). ائتلاف اجتماعی برای حل مسائل کشور. شبکه مطالعات سیاست‌گذاری عمومی. قابل دسترس در http://www.css.ir/fa/content/113951
استراوس، آ.، و کربین، ج. (1391). مبانی پژوهش کیفی : فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای [ا. افشار، ترجمه فارسی]. تهران: نی.
اشتریان، ک. (۱۳۸۷). رهیافت نهادی در سیاست‌گذاری تکنولوژیک. فصلنامه سیاست، 38(1)، 1-14.
اشتریان، ک. (1393). کانون تفکر (اتاق فکر). مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری. قابل دسترس در: http://www.css.ir/fa/expert/9842
الوانی، س. م.، و شریف‌زاده، ف. (۱۳۹۴). فرایند خط مشی‌گذاری عمومی. تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
پاک‌سرشت، س. (1394). اتاق‌های فکر استانی؛ الگویی برای تعامل دولت، جامعه و دانشگاه. مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری. قابل دسترس در http://www.css.ir/fa/content/113988
پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. (1396). دو ماهنامه تخصصی سیاست‌گذاری آموزش عالی. ویژه‌نامه فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
ترز، ب. (1388). نحوه انجام تحقیقات اجتماعی [ه. نایبی، ترجمه فارسی]. تهران: نی.
خواجه‌نایینی، ع. (1394). درآمدی تحلیلی بر نقش شبکه‌های سیاستی در سیاست‌گذاری عمومی. فصلنامه دولت‌پژوهی، 1(3)، 47-175.
دبیرخانه مرکزی شبکه ملی جامعه و دانشگاه. (1396). نامه فرهنگی. ویژه‌نامه شبکه ملی جامعه و دانشگاه. قابل دسترس در https://farhangi.msrt.ir/file/download/page/1534662695-.pdf
دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی و اجتماعی. (1394). گزارش نشست مشترک مدیران اتاق‌های فکر و معاونین فرهنگی دانشگاه‌‎ها.
ذکائی، م. س. (1381). نظریه و روش در تحقیقات کیفی. فصلنامه علوم اجتماعی، 9(17)، 41-69.
رعنایی، ح.، و مرتضوی، م. (۱۳۹۱). تفکر شبکه ای در اداره امور عمومی. تهران: مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی.
طاهری یخفروزانی، ف.، بهلولی زیناب، ن.، و سرمست، ب. (1394). ارائه الگوی بهینه تصمیم‌گیری مبتنی بر مدل اجتماعی تصمیم‌گیری در سازمان‌های دولتی ایران. فصلنامه مجلس و راهبرد، 22(82)، 117-32.
فلیک، ا. (1391). درآمدی بر تحقیق کیفی [ه. جلیلی، ترجمه فارسی] تهران: نی.
گل‌دار، ز.، امیری، م.، قلی پور سوته، ر.، و معظمی، م. (1396). طراحی چهارچوب مفهومی درگیرسازی ذی‌نفعان در خط مشی‌گذاری عمومی. فصلنامه دانش حسابرسی، 17(66)، 81-105.
وزارت علوم تحقیقات و فناوری و مرکز بررسی‌های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری. (1395). گزارش تصویری معرفی شبکه ملی جامعه و دانشگاه.
 
Alvani, M., & Sharifzadeh, F. (2007). [Public policy making procsee (Persian)]. Tehran: Allameh Tabataba’i University. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/1506068
Ashna, H. (2015). [Social coalition to solve the country’s problems (Persian)]. Retrieved from http://www.css.ir/fa/content/113951
Ashtarian, K. (2008). [Institutional approach in technological innovation (Persian)]. Politics Quarterly, 38(1), 1-14. https://jpq.ut.ac.ir/article_26946.html
Ashtarian, K. (2014). [Center of thought (thinking room) (Persian)]. Retrieved from http://www.css.ir/fa/expert/9842
Central Secretariat of the National Society and University Network. (2017). [Cultural letter (Persian)]. Special issue of the National Network of Society and University. Retrieved from https://farhangi.msrt.ir/file/download/page/1534662695-.pdf
Flick, U. (2012). An introduction to qualitative [H, Jalili, Persian Trans]. Tehran: Ney. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/1184204
Goldar, Z., Amiri, M., Gholipour Soteh, R., & Moazami, M. (2016). [Design a conceptual framework for stakeholder engagement in public policy-making (Persian)]. Journal of Audit Science, 17(66), 81-105. https://danesh.dmk.ir/article-1-1493-fa.html
Khaje Naieni, A. (2015). [Policy networks, concepts and approaches in policy making (Persian)]. State Studies, 1(3), 147-75. https://tssq.atu.ac.ir/article_2455.html
Ministry of Science, Research and Technology and the Center for Strategic Studies of the Presidential Institution. (2016). [Video report introducing the national community and university network (Persian)].
Office of Cultural and Social Policy and Planning. (2015). [Report of the joint meeting of the directors of the think tanks and the cultural deputies of the universities (Persian).
Pakseresht, S. (2015). [Provincial think tanks; A model for government, community and university interaction (Persian)]. Center for Strategic Studies. Available from http://www.css.ir/fa/content/113988
Ranaei, J., & Mortazavi, M. (2012). [Network thinking in public administration (Persian)]. Tehran: Majlis Research Center.
Strauss, A. L., & Corbin, J. M. Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques [E. Afshar, Persian Trans]. Tehran: Ney. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/2228215
Taheri Yakhforouzani, F., Bohlooli, Zaynab, N., & Sarmast, B. (2015). [Optimal decision-making model based on the social model of decision-making in government agencies (Persian)]. Majlis & Rahbord, 22(82), 117-32. https://nashr.majles.ir/article_103.html?lang=en
Therese, B. L. (2009). Doing social research [H. Nayebi, Persian Trans]. Tehran: Ney. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/987385
Zakai, S. (2002). [Theory and method in qualitative research (Persian)]. Social Science, 9(17), 41-69. https://qjss.atu.ac.ir/article_5209.html