اولویت بندی راهبردی روش های گداخت هسته ای جهت سیاست گذاری پایدار جمهوری اسلامی ایران در حوزه انرژی گداخت هسته ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشکده پلاسما و گداخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، تهران، ایران.

2 گروه مدیریت محیط زیست، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تنکابن، تنکابن، ایران.

چکیده

شتاب کشورهای صنعتی در توسعه فناوری‌گداخت هسته‌ای، بیانگر ضرورت توسعه بیش از پیش این فناوری در ایران است که این مهم مورد تأیید ریاست جمهوری نیز می‌باشد. از طرفی، وجود ابهام در خصوص توجیه و اولویت سرمایه-گذاری در هریک از روش‌های گداخت هسته‌ای چالشی است جهان شمول که طبعاً در بین متخصصین این حوزه در ایران نیز رایج است. لذا در کنار توجیه راهبرد اجتناب‌ناپذیر دستیابی ایران به انرژی گداخت هسته‌ای، باید اتخاذ تصمیم و هدایت سرمایه‌گذاری در روشی که بتوان از آن طریق به انرژی گداخت هسته‌ای نائل آمد، در راستای سیاست‌گذاری پایدار انرژی مورد توجه قرار گیرد. در این پژوهش با استفاده از نظرات کارشناسان گداخت هسته‌ای، عاری از هرگونه قضاوت و سلایق شخصی، روش‌های مختلف گداخت هسته‌ای بر اساس ضریب اهمیت و اهداف راهبردی رتبه‌بندی شده‌اند. ابتدا از طریق روش دلفی، 19 معیار کیفی مرتبط با روش‌های گداخت هسته‌ای درجه‌بندی شدند. سپس بر مبنای غربالگری‌های انجام شده و درجه اهمیت، تعداد 13 معیار گزینش گردیدند. و ضریب اهمیت معیارها در هر روش از طریق تحلیل سلسله مراتبی و مقایسات زوجی با استفاده از نرم افزار Expert Choice به صورت کمی محاسبه شدند. در پایان با احتساب میزان کمی معیارها، روش‌های گداخت هسته‌ای شامل محصورسازی مغناطیسی، محصورسازی اینرسی، و روش ترکیبی به ترتیب به میزان 415.0، 379.0 و 207.0 به‌صورت کمی اولویت‌بندی گردیدند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ایجابی، ا.، بیات، ر. ا.، شیروانی ناغانی، م. (1397). اولویت‌بندی انواع انرژی در ایران با هدف افزایش امنیت
انرژی در افق 1404 (با استفاده از روش تحلیل سلسله‌مراتبی). فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، 8 ( 29)، 157-135.
پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای. (1391). اسناد طرح ملی گداخت هسته‌ای، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهور.
قریشی، س .ا .ح.، و صدیق‌زاده، ا. (1394). انرژی گداخت هسته‌ای راهبردی اجتناب‌ناپذیر در افق چشم‌انداز انرژی کشور. فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد، 24(1)، 234-205.
فهیمی، ف.غ. ر.، و اولاد عسکری، م. (1391). اولویت‌بندی معیارهای حفاظت در پارک ملی خجیر با به‌کارگیری روش فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی. مجله علوم محیطی، 10(2)، صص 172-159.
 
Abdullah, L., & Zulkifli, N. (2015). Integration of fuzzy AHP and interval type-2 fuzzy DEMATEL: An application to human resource management. Expert Systems with Applications, 42(9), 4397-4409. [DOI:10.1016/j.eswa.2015.01.021]
Dalkey, N., & Helmer, O. (1963). An experimental application of the Delphi method to the use of experts. Management Science, 9(3), 458-467. [DOI:10.1287/mnsc.9.3.458]
Fahimi, F. G., & Oladaskari, M. (2013). [Prioritizing conservation criteria in Khojeer National Park Through the AHP Method (Persian)]. Enviromental Sciences, 10(2), 159-172. https://envs.sbu.ac.ir/article_97211.html
Ghorashi , A. H. (2007). Prospects of nuclear power plants for sustainable energy development in Islamic Republic of Iran. Energy Policy, 35(3), 1643-1647. [DOI:10.1016/j.enpol.2006.05.007]
Ghorashi , A. H., & Sedigh Zadeh, A.(2015). [Plasma and nuclear fusion Faculty, Nuclear Science & Technology Institution, Atomic Energy Organization Of Iran (Persian)]. The Scientific Journal of Strategy, 24(1), 205-234. [DOI:10.1016/j.enpol.2006.05.007]
Ijabi, E., Bayat, R., & Shirvani, M. (2019). [Prioritization energy types in Iran with the aim of increasing energy security in the 1404 horizon (using hierarchical analysis method) (Persian)]. Strategic Studies of public policy, 8(29), 135-157. http://sspp.iranjournals.ir/article_34717.html?lang=en
Okoli, C., & Pawlowski, S. D. (2004). The Delphi method as a research tool: An example, design considerations and applications. Information & management, 42(1), 15-29. [DOI:10.1016/j.im.2003.11.002]
Saaty, T. L. (1970). Optimization in integers and related extremal problems. New York: McGraw-Hill.
Sovacool, B. K. (2010). The Routledge handbook of energy security. London: Routledge. [DOI:10.1016/j.im.2003.11.002]
Sovacool, B. K., & Cooper, C. (2008). Nuclear nonsense: Why nuclear power is no answer to climate change and the world’s Post-kyoto energy challenges. William & Mary Environmental Law & Policy Review, 33(1), 1-119. https://scholarship.law.wm.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=https://www.google.com/&httpsredir=1&article=1040&context=wmelpr
Tseng, Y. F., & Lee, T. Z. (2009). Comparing appropriate decision support of human resource practices on organizational performance with DEA/AHP model. Expert Systems with Applications, 36(3), 6548-6558. [DOI:10.1016/j.eswa.2008.07.066]