بازخیز مجتمع نظامی- صنعتی: بحران آفرینی و جنگ علیه تروریسم بین‌الملل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار علوم سیاسی دانشگاه آیت‌الله العظمی بروجردی

چکیده

مجتمع نظامی‌ ـ ‌صنعتی یکی از مهم‌ترین لابی‌هایی است که نفوذ فوق‌العاده‌ای در نظام تصمیم‌گیری ایالات متحده دارد. این مجموعه ریشه‌ای دیرین در ساختار سیاسی آمریکا دارد. این پژوهش با روش توصیفی‌ ـ ‌تحلیلی به مطالعۀ ماهیت و ابعاد مختلف مجتمع نظامی ـ صنعتی پرداخته و نقش آن‌ها را به‌عنوان مهم‌ترین لابی نظامی، در افزایش بودجۀ نظامی و سیاست نظامیگری آمریکا بررسی کرده است. سؤال اصلی مقاله این است که آیا افزایش بودجۀ نظامی آمریکا و گسترش میدانی «مبارزه با تروریسم»، صرفاً به علت افزایش آسیب‌پذیری این کشور بر اثر ظهور تروریسم بین‌الملل بوده است یا عواملی دیگر همچون منافع مجتمع نظامی ـ صنعتی آمریکا در افزایش بودجۀ نظامی و هدایت این کشور به‌سمت سیاست‌های جنگی و بحران‌آفرینی مؤثر بوده‌اند؟ فرضیۀ مقاله این است که «ظهور تروریسم بین‌الملل امنیت آمریکا را آسیب‌پذیرتر کرده است، اما نمی‌توان افزایش مداوم بودجۀ نظامی و سیاست‌های جنگی و امنیتی ایالات متحده را در عرصۀ بین‌المللی، صرفاً ناشی از ظهور تهدیدات امنیتی جدید دانست، بلکه بخش عمده‌ای از دلایل سیاست‌های آمریکا در افزایش بودجۀ نظامی و بحران‌آفرینی و مواجهه با تروریسم ناشی از نفوذ مجتمع نظامی ـ صنعتی در لایه‌های مختلف نظامی ـ امنیتی این کشور است». مهم‌ترین نتیجۀ پژوهش این است که مجتمع نظامی ـ صنعتی آمریکا مهم‌ترین لابی نظامی ـ امنیتی این کشور است و نقش برجسته‌ای در تصمیم‌گیری نظامی ـ امنیتی آمریکا دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


پیترز، جان . ۱۳۷۸. معماری نظامی آمریکا. تهران: انتـشارات دورۀ عـالی سـپاه پاسـدارن انقـلاب اسـلامی.
حسین‌زاده، اسماعیل. 1389. اقتصاد سیاسی نظامیگری آمریکا. تهران: نشر نی.
گری، کالین. 1378. سلاح جنگ‌افروز نیست. ترجمۀ احمد علیخانی. تهران: دورۀ عالی جنگ سپاه پاسداران.
محمدنیا، مهدی. ۱۳۹۶. مجتمع نظامی ـ صنعتی: شکل‌گیری، بین‌المللی‌شدن و پیامدها. تهران: انتشارات خرسندی.
میلز، سی رایت. 1383. نخبگان قدرت. ترجمۀ بنیاد فرهنگی‌ـ‌پژوهشی غرب‌شناسی. تهران: انتشارات فرهنگ مکتوب.
 
Chafetz, Zev. 2001. “It’s Really War against the Islamic Axis”.Nydaily. Sep 11.
Crawford, Neta C. 2016. “US Budgetary Costs of Wars through 2016”. Watson Institute, University of Brown. Available at: http://watson.brown.edu/costsofwar/files/cow/imce/papers/2016/Costs%20of%20War%20through%202016%20FINAL%20final%20v2.pdf (24/08/2016).
Eisenhower, Dwight D. 1961. “Military industrial complex speech”. Coursesa. Available at: http://coursesa.matrix.msu.edu/~hst306/documents/indust.html(21/09/2016).
Epkenhans, Michael. 2003. “Military–Industrial Relations in Imperial Germany 1870–1914”. War in History. Vol. 10. No.1.
Fortune. 2018. “President Trump Wants $686 Billion for the Military”. Feb 12. Available at: http://fortune.com/2018/02/12/trump-military-budget/ (01/02/2018).
Gershkoff, Amy & Shana Kushner. 2005. “Shaping Public Opinion: The 9/11-Iraq Connection in the Bush Administration’s Rhetoric”. Perspectives on Politics. Vol. 3. No. 3.
Hacker, Barton C. 2007. American Military Technology: The Life Story of a Technology. Baltimore, Md.: Johns Hopkins University Press.
Huntington, Samuel. 1957. The Solide and the State. Cambridge: Harvard University Press.
Korzun, Peter. 2016. “Hillary Clinton: Candidate of Military Industrial Complex”. Strategic Culture Fundation. Aug 25. Available at: http://www.strategic-culture.org/news/2016/08/25/hillary-clinton-candidate-military-industrial-complex.html (10/01/2017).
LeLoup, Lance T. 2008. “Reflections on Carol F. Goss’s 1972 Article, ‘Military Committee Membership and Defense-related Benefits in the House of Representatives”. Political Research Quarterly. Vol. 61. No. 1.
McCrthy, Niall. 2017. “The World's Biggest Arms Companies”. Statista. Dec 12. Available at: https://www.statista.com/chart/12221/the-worlds-biggest-arms-companies (10/02/2018).
Mehta, Aaron. 2017. “Revealed: Trump's $110 billion weapons list for the Saudis”. Defense News, June 7. Available at: https://www.defensenews.com/breaking-news/2017/06/08/revealed-trump-s-110-billion-weapons-list-for-the-saudis/ (12/02/2018).
Murphy, Nikelle. 2015. “Top 10 Companies to ‘Donate’ the Most Money in the 2016 Election”. CheatSheet. June 8. Available at: http://www.cheatsheet.com/business/10-companies-likely-to-bankroll-2016-presidential-campaigns.html/?a=viewall (20/10/2016).
Opensecrets. 2017. Dec. available at: https://www.opensecrets.org/industries/contrib.php?ind=D&Bkdn=DemRep&cycle=2016 (10/02/2018).
Ottosen, Rune. 2009. “The Military-Industrial Complex Revisited Computer Games as War Propaganda”. Television & New Media. Vol. 10. No. 1.
Powers, John. 2003. “Soldiers of Fortune 500”. Los Angeles Weekly. April 4. Available at: http://www.hempfarm.org/Papers/Soldiers_of_Fortune_500.html(17/09/2016).
Reuters. 2016.  “Obama administration arms sales offers to Saudi top $115 billion". September 7. Available at: http://www.reuters.com/article/us-usa-saudi-security-idUSKCN11D2JQ (30/10/2016).
Rumsfeld, Donald.  2002. “We must act to prevent a greater evil, even if that act means war”. The Independent. September 8. Available at: http://www.independent.co.uk/voices/commentators/donald-rumsfeld-we-must-act-to-prevent-a-greater-evil-even-if-that-act-means-war-607134.html (02/12/2016).
Ryan, Michael. 2004. “Framing the War against Terrorism, US Newspaper Editorials and Military Action in Afghanistan”. GAZETTE: The International Journal for Communication. Vol.66. No. 5.
SIPRI. 2017. Dec. “The SIPRI Top 100 arms-producing and military services companies, 2016”. Available at: https://www.sipri.org/publications/2017/sipri-fact-sheets/sipri-top-100-arms-producing-and-military-services-companies-2016 (10/01/2017).
Sputnikn.  04/05/2016. “The Pentagon and the US manufacturer Lockheed Martin signed a $1.3-billion contract for the 13 additional F-35 fighters”. Available at: https://sputniknews.com/military/201605041039033970-pentagon-buys-f35/ (01/11/2016).
The Guardian. 2007. “Secrets of Yamameh”. Janvier 7. Available at: http://www.theguardian.com/baefiles/page/0, 2095831, 00.html (24/07/2016).
Tribune.  05/05/2013. “US, Oman talk $2.1 bln air defence system deal”. Available at:  http://tribune.com.pk/story/552886/us-oman-talk-2-1-bln-air-defence-system-deal/ (10/11/2016).
US Defence Budget Forecast. 2017. “Top-100 U.S. Government Contractore”. Available at: http://www.fi-aeroweb.com/Top-100-US-Government-Contractors.html (01/02/2018).
Vine, David. 2014. “We’re Profiteers”. Monthly Review; an Independent, Socialist Magazine.  Vol. 66. Issue 03. Available at: http://monthlyreview.org/2014/07/01/were-profiteers/#en52 (13/01/2017).
Wkow. 31/09/2011. “US seals $3.48B missiles, technology sale to UAE”. Available at: http://www.wkow.com/story/16421480/us-seals-348b-missiles-technology-sale-to-uae (07/07/2016).