سیاست خارجی راهبردی، ساختاری یا محتوایی؟ با تمرکز بر دولت یازدهم و دوازدهم

نوع مقاله : گزارش سیاستی

نویسنده

سفیر جمهوری اسلامی ایران

چکیده

با تمرکز بردولت یازدهم و دوازدهم در پی نگرشی کوتاه و تاریخی به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ازپیروزی انقلاب اسلامی دربهمن ماه ۱۳۵۷تا امروز است تا در پرتو آن به پیگیری محتواها و ساختارهای سیاست خارجی دولت دوازدهم در تناسب با اهداف تعیین شده آن طبق قانون اساسی بپردازد. وزارت امورخارجه تنها وزارت خانه درایران است که دوقانون دارد. یکی قانون مقرارات تشکیلاتی، استخدامی، مالی وانضباطی مصوب خردادماه۱۳۵۲ توسط مجلسین سنا وشورای ملی وقت، ودیگری قانون وظائف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۶۴ مجلس شورای اسلامی ایران. در بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به سال 1368، که به تصویب ملت ایران رسیده است، وزارت امورخارجه علاوه بردوقانون موظف مربوط به خود تحت انقیاد ۱- قانون اساسی۲-مقام معظم رهبری۳-مجلس شورای اسلامی وشورای امنیت ملی قرارگرفته است. نگاه انقلابی ویا دیپلماتیک به سیاست خارجی شاهد روند رو به نواسانی بوده است که همواره دولتهای گذشته تاکنون با آن مواجه بوده اند. دراین روند نوسانی، به نقطه پایانی با مذاکرات برجام با پیش مقدمه« نرمش قهرمانانه» نائل آمدیم. دردولت یازدهم ودوازدهم کفّه انقلابی به نفع کفّه دیپلماتیک ازگردونه این روند طولانی (1368-1396) خارج گردید. اوج این دگرگونی تغییر کامل درساختار تشکیلاتی وزارت امورخارجه درسال۱۳۹۶ بود که به یکباره سه معاونت منطقه ای سیاسی حذف وبه یک معاونت سیاسی تبدیل گردیده و مبادرت به تشکیل معاونت اقتصادی شده است. معاونت اقتصادی که دردهه هفتاد درساختار وزارت خارجه وجود داشته، به دلیل عدم موفقیت حذف گردیده بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آگوستین قدیس. 1392. شهرخدا. ترجمۀ حسین توفیقی. قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
احتشامی، انوشیروان . 1378. سیاست خارجی ایران دوران سازندگی. ترجمۀ ابراهیم متقی و زهره پوستین­چی. تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی
ارسطو. 1381. سیاست. ترجمۀ حمید عنایت. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
حقیقت، عبدالرفیع . 1368. تاریخ نهضت­های فکری ایرانیان: از ملاعلی نوری تا ادیب‌الممالک فراهانی. جلد 4، بخش اول. تهران: شرکت مؤلفان و ناشران.
داوری اردکانی، رضا. بی تا. «سیاست و فضیلت در نظر فارابی». تارنمای رضا داوری اردکانی.رک:
رحیمی­نیا، مصطفی. 1384. زندگی­نامۀ شاعران و دانشمندان. تهران: نشر جهان­آرا.
رمضانی، روح­الله.1380. چارچوب تحلیلی برای بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. ترجمۀ علیرضا طیب. تهران: نشر نی.
ریاست جمهوری، 1379. قانون وظایف وزارت امور خارجه. تهران: معاونت پژوهش.
سریع­القلم، محمود. 1379. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: بازبینی نظری و پارادایم ائتلاف. تهران: انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک.
طباطبایی، سید جواد. 1384. ابن خلدون. تهران: نشر نی.
قهرمانپور، رحمن. 1394. هویت و سیاست خارجی در ایران و خاورمیانه. تهران: روزنه.
کارگزینی وزارت امورخارجه. 1379. مقررات تشکیلاتی، استخدامی، مالی و انضباطی وزارت امورخارجه.
کاپلستون، فردریک. 1368. تاریخ فلسفه. ترجمۀسید جلال‌الدین مجتبوی. جلد 1. تهران: علمی و فرهنگی.
ماکیاولی، نیکولو. 1387. شهریار. ،ترجمۀ داریوش آشوری. تهران: آگاه.