بررسی ارتباط میان اشتغال و ارزش افزوده بخش صنعت در اقتصاد ایران با استفاده از روش تغییرات زمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه خاتم، تهران، ایران.

2 کارشناس یارشد اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه خاتم، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه بیمه، دانشکده بیمه اکو، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

صنعت به علت بالا بردن رشد اقتصادی، سطح درآمد و افزایش بهره‌وری جایگاه مهمی در توسعه کشورها دارد. منطقی است که با رشد صنعتی، تقاضا برای نیروی کار بالا رود. ازاین‌رو بررسی توان اشتغال­زاییِ صنعت از اهمیت بسزایی در سیاست­گذاری برخوردار است. در این پژوهش ارتباط میان اشتغال و ارزش­افزوده بخش صنعتدر اقتصاد ایران طی سال­های 1396-1360 با استفاده از مدل تغییرات زمانی و الگوی فضا_حالت موردبررسی قرار گرفت و ضریب اثرگذاری ارزش­افزوده بر اشتغال برای تمام سال­های مذکور استخراج شد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، رابطه بین ارزش افزوده حقیقی بخش صنعت و اشتغال در این بخش از دهه 70 رابطه­ای منفی با ضرایب متفاوت با یکدیگر طی این سال­ها پیدا کردند و این به معنای وجود پدیده رشد بدون اشتغال در بخش صنعت در ایران است. برای مثال در سال 1396 با افزایش 1 درصدی رشد ارزش­افزوده حقیقی بخش صنعت با فرض ثابت ماندن سایر متغیرها، اشتغال این بخش 1/14 درصد کاهش یافته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


- احمدوند، محمدرحیم و رضا دیلمی‌نژاد. 1385. «بررسی فرآیند جهانی شدن بخش صنعت و معدن در ایران». فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی. سال 14. شماره 39 - 40 . صص 5- 26 .
- اسفندیاری، علی اصغر و فرهاد ترحمی. 1388.«بررسی اشتغالزایی بخش‌های اقتصادی ایران با تأکید بر بخش کشاورزی‌». اقتصاد کشاورزی و توسعه سال 17. شماره 67 . صص 93 - 116.
- اکبریان، رضا و عباس محتشمی.1385.«تأثیر آزادسازی اقتصاد بر اشتغال بخش صنعت ایران (1350-1380)». پژوهش‌های اقتصادی ایران. سال 8. شماره 29 . صص.171-196
- اخباری، رضا و حمید آماده. 1394. «تحلیل رابطه هم انباشتگی میان نرخ بیکاری و رشد اقتصادی با رویکرد آزمون کرانه‌ها: شواهدی از اقتصاد ایران». فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی. سال 15 . شماره 59 . صص 125 - 160 .
- برادران، وحید و سیدحمید محمدی.1395. «بررسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر ارزش‌افزوده زیر بخش‌های صنعت با استفاده از رهیافت اقتصادسنجی ». فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی. سال 20 . شماره 78 . صص 29 - 60 .
- دشتی، سعیده. 1387. «بررسی روند سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و رشد اقتصادی در ایران». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی [پایگاه اینترنتی]. 12 بهمن. قابل دسترس در:[12 / 11 /1387[
https://www.majlis.ir/fa/re.port/show/738882
- پژم، سید مهدی و مصطفی سلیمی‌فر.1394. «بررسی تأثیر شاخص پیچیدگی اقتصادی بر رشد اقتصادی در 42 کشور برتر در تولید علم ». پژوهش‌های اقتصاد و توسعه منطقه‌ای». سال 22 . شماره 10 . صص 16 - 38 .
- کرمی، زینب.1386. «تأثیر اندازه دولت بر رشد بخش‌های اقتصادی ایران ». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی [پایگاه اینترنتی]. 4 بهمن. قابل دسترس در:[04 / 12 / 1386]
.https://www.majlis.ir/fa/report/show/730081
- جوادی، صفورا و حسن طائی.1387. «اثر حداقل دستمزد بر اشتغال در صنایع کارخانه‌ای ایران». فصلنامه اقتصاد مالی. سال 2. شماره 3. صص 1- 20 .
- کریمی، ابولفضل.1395. «آیا الگوی فصلی اشتغال تغییر کرده است؟». موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی[پایگاه اینترنتی]. 9 بهمن. قابل دسترس در:[09/11/1395]
https://www.imps.ac.ir/index.aspx?fkey.id=&siteid=1&pageid=1855&newsview=2973
- خلیل‌زاده، جواد و دیگران.1392. «مطالعه تاثیر افزایش درآمدهای نفتی بر ارزش افزوده بخش صنعت در ایران». فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد اقتصادی. سال 2. شماره7. صص 153 - 177 .
- درگاهی، حسن و مسعود نیلی. 1383 . خلاصه مطالعات طرح استراتژی توسعه صنعتی کشور. دانشگاه صنعتی شریف، انتشارات علمی.
- رضوی، مهدی و رسام مشرفی. 1383. «تحلیل دینامیکی اشتغال در اقتصاد ایران (بررسی موردی قانون اوکان).» پژوهش‌های اقتصادی ایران. سال 6. شماره 18 . صص 1-37.
- روحانی، شاهین و فرزاد فرخوی. 1380 . تکنولوژی اطلاعات: اشتغال نیروی کار متخصص. در: اولین همایش نقش فناوری اطلاعات در اشتغال (29 - 30 بهمن). تهران.
- سلاطین، پروانه و سمانه محمدی.1395. «تأثیر ارزش‌افزوده بخش صنعت بر توزیع درآمد در اقتصاد ایران ». راهبرد توسعه سال 12 . شماره 48 . صص 77 - 102 .
- سوری، علی. 1392 . اقتصاد سنجی همراه با کاربردStata 12 & Eviews 8. جلد 1. تهران: فرهنگ‌شناسی.
- سوری، علی. 1392 . اقتصاد سنجی همراه با کاربردStata 12 & Eviews 8. جلد 2. تهران: فرهنگ‌شناسی.
- حیدری، حسن و زهرا صالحیان صالحی‌نژاد. 1391 . مدلهای حالت-فضا و کاربردهای آن در اقتصاد. در: اولین همایش بین‌المللی اقتصادسنجی روش‌ها و کاربردها(7- 9 شهریور).دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.
- صباغ کرمانی، مجید و رمضان جمشیدی.1380. «تجزیه و تحلیل روند رشد اشتغال و تغییرات ساختاری آن در بخش صنعت در استان‌های مختلف ایران ». پژوهش‌های اقتصادی. سال 1. شماره 1. صص 4- 17 .
- قره‌باغیان، مرتضی. 1380 . بررسی منابع رشد اقتصادی در قالب یک مدل اقتصادسنجی. تهران: پایگان.
- کریمی تکانلو، زهرا، محمدرضا سلمانی بیشک و میترا تقی‌زاده.1394. «بررسی وجود قانون اوکان و نامتقارن بودن آن درایران». مطالعات اقتصادی کاربردی ایران. سال 4. شماره13 . صص 209 - 230 .
- یوسفی، محمدقلی، حمید آماده و طاهره کریمی دستنایی. 1392. «تغییرات ساختاری و تأثیر آن بر اشتغال صنعتی در صنایع کارخانه‌ای ایران ». فصلنامه مطالعات مدیریت صنعتی. سال 11 . شماره 28 . صص 119 - 136 .
- موسوی نیک، هادی. .1394. «آیا نرخ بیکاری در سال ۱۳۹۵تک‌رقمی می‌شود؟ ». تجارت فردا [پایگاه اینترنتی]. 17اسفند. قابل دسترس در:[17/12/1394]
https://bit..ly/37IIw2q
-نیلی، مسعود و حسن درگاهی. 1382 . خلاصه مطالعات طرح استراتژی توسعه صنعتی کشو.ر تهران: موسسه انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف.
- نیلی، مسعود، حسن درگاهی و سیدفرشاد فاطمی. 1391 . بهره‌وری صنعت ایران: بررسی توان رقابت‌پذیری بنگاه‌های صنعتی. تهران: انتشارات دنیای اقتصاد.
- واعظی‌زاده، ملیحه. 1392 . بررسی تأثیر تغییرات ساختاری بر سهم اشتغال در ایران و مقایسه آن با کشورهای منتخب گروه OECD .پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید باهنر کرمان.
- گروه مشاوران مدیریت و مطالعات راهبردی تدبیر. 1396 . «موانع مهم خلق شغل در صنعت چیست؟ ». گروه مشاوران مدیریت و مطالعات راهبردی تدبیر [پایگاه اینترنتی]. 11 شهریور. قابل دسترس در: [11/6/1396]:
http://www.trmcg.com/fa/article/21
- Ahmadvand, Mohammad Rahim, and Reza Deilami Nejad. 2006. “An Analysis of the Globalization of Industry and Mines Sectors in Iran (Persian).” Journal of Economic Research and Policies. vol. 14. no. 39-40. pp. 5-26. http://qjerp.ir/article-1-288-fa.html
- Akhbary, Reza, and Hamid Amadeh. 2015. “Bounds Test Approach to Cointegration Analysis of the Relationship between Unemployment and Economic Growth: Evidence from Iran (Persian).” Journal of Economic Research. vol. 15. no. 59. pp. 125-160. http://joer.atu.ac.ir/article_1831.html
- Delmar, Frédéric, Per Davidsson, and William B Gartner.2003. “Arriving at the High Growth firm.” Journal of Business Venturing. vol. 18. no. 2. pp. 189-216.[DOI:10.1016/S0883-9026(02)00080-0]
- Freeman, Donald G. 2001. “Panel Tests of Okun’s Law for Ten Industrial Countries.” Economic Inquiry. vol. 39. no.4. pp. 511-523. [DOI:10.1093/ei/39.4.511]
- Javadi, Safoora, and Hassan Taee. 2008. “The Minimum Wage Effects on Employment in Manufacturing Industry (Persian).” Journal of Financial Economics (Financial Economics and Development). vol. 2. no. 3. pp. 1-20.http://ecj.iauctb.ac.ir/article_512582.html
- Karimi Takanloo, Zahra, Mohammad Reza Salmani Bishak, and Mitra Taghizadeh. 2015. “The Investigation of Okun’s Law and Asymmetry of This Relationship in Iran (Persian).” Journal of Applied Economics Studies in Iran. vol. 4. no. 13. pp. 209-230. https://aes.basu.ac.ir/article_1037.html
- Nili, Masoud, and Hassan Dargahi. 2004. Summary of Studies of Industrial Development Strategy Plan of the Country (Persian). Tehran: Sharif University of Technology Scientific Publishing Institute. http://opac.nlai.ir/opacprod/bibliographic/688518
- Nili, Masoud, Hassan Dargahi, and Seyyed Farshad Fatemi.2012. Productivity of Iranian Industry: Investigating the Competitiveness of Industrial Firms (Persian). Tehran:Donya-e-Eqtesad Publisher. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/3027383
- Onaran, Özlem . 2007. “Jobless Growth in the Central and Eastern European Countries: A Country Specific Panel Data Analysis for the Manufacturing Industry.” Department of Economics Working Papers. p. wuwp103. https://ideas.repec.org/p/wiw/wiwwuw/wuwp103.html
- Taylor, Lance. 2009. “Growth, Development Policy, Job Creation and Poverty Reduction.” DESA Working Paper. p.90. https://www.un.org/development/desa/publications/working-paper/growth-development-policy-job-creation-and-poverty-reduction