شناسایی و دسته‌بندی ابزارهای نرم در نظام حکمرانی و خط‌مشی‌گذاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری، مدیریت دولتی،دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی،تهران پژوهشگر دفتر حکمرانی مرکز پژوهش‌های مجلس

2 دانشجو کارشناسی ارشد مدیریت تکنولوژی، دانشگاه علم و سنعت ایران،تهران

3 پژوهشگر مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی

4 استادیار گروه مدیریت و فلسفه علم و فناوری دانشکده مدیریت، اقتصاد و مهندسی پیشرفت، دانشگاه علم و صنعت ایران

5 دانشجو کارشناسی ارشد سیاستگذاری عمومی، دانشگاه علامه طباطبایی،تهران

چکیده

اقتضائات جهان کنونی از جمله ضرورت مشارکت‌دهی شهروندان، عدم اعمال اراده مستقیم حکومت‌ها و پیشبرد اهداف از طریق تأثیرگذاری بر علایق و ترجیحات شهروندان، اتخاذ رویکرد حکمرانی نرم را ضروری می‌سازد. در این راستا در سالیان اخیر، ابزارهای نرم حکمرانی مطرح و به‌کارگیری شده‌اند. ابزارهای نرم، غیرالزام‌آور، تفسیرپذیر، قابل‌انعطاف و شامل درجه بالایی از تفویض در شکل‌گیری و تدوین هستند و از این طریق، موجب افزایش کیفیت خط‌مشی‌ها می‌شوند. هدف پژوهش حاضر شناسایی و دسته‌بندی ابزارهای نرم خط‌مشی‌گذاری در راستای تمهید جعبه‌ابزار حکمرانی نرم در نظام خط‌مشی‌گذاری ملی است. پژوهش حاضر با فراترکیب مطالعات موجود، 30 ابزار نرم در نظام خط‌مشی‌گذاری را شناسایی کرده و با هدف تسهیل بهره‌مندی از این ابزارها، با روش گروه کانونی، یک دسته‌بندی بر مبنای دو بعد سطح اثرگذاری ابزار (شامل: افراد / بستر و زمینه) و هدف به‌کارگیری ابزار (شامل: تشویق و ترغیب/ تسریع و تسهیل/ ارتقای کیفیت/ محلی‌سازی/ تنظیم‌گری/ ممانعت و بازدارندگی) ارائه می‌دهد. همچنین ضروری است با هدف تعبیه هوشمندانه، بستر لازم در استفاده از هرکدام از ابزارهای نرم مدنظر بوده و این دسته از ابزارها به‌عنوان مکمل و تسهیلگر در کنار ابزارهای سختی مانند قانون‌گذاری به کارگرفته شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات