سیمای نظام بین‏الملل در منشور مدینه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

عموم مسلمانان بر این باورند که نخستین و عالی‏ترین نمونه‌ی رمانی دولت اسلامی، دولت حضرت محمد(ص) در مدینه‏النبی بوده است. هرچند در تعیین ماهیت این دولت،  توافق نظری وجود ندارد، اما کسی وجود آن را به عنوان نخستین نظم سیاسی در اسلام انکار نکرده است. پیامبر اسلام، چند ماه پس از ورود به یثرب، هم‏زیستی با قبایل یهود مستقر در آن‌جا را آن‏چنان توسعه داد که کنفدراسیون بزرگی متشکل از این قبایل و قبایل عرب مسلمان تأسیس کرد. دراین مقطع، منشوری را تدوین کردکه چهارچوب دو مسئله‌ی مهم تنظیم روابط داخلی و تنظیم روابط خارجی را در بر می گرفت. در بُعد تنظیم روابط خارجی، از محتوای این سند حقوقی می‏توان چهارچوب نظامی را استنتاج کردکه عناصراساسی یک نظام یا سیاست بین‏الملل نسبتاً مدرن با اجزای معین را به خوبی تعریف کرده است. مقاله‌ی حاضر با این پرسش که مختصات نظام بین‏الملل برمبنای نخستین پیمان نامه‌ی عمومی در اسلام کدام است، می‏کوشد تا مختصات چهارگانه‌ی بازیگران، ساختار، فرایند، محیط و نتایج محیطی  را آن‏گونه که در منشور مذکور منعکس شده، تبیین کند. برای این کار، از روش تحلیل محتوا و  نظریه‌ی سیستم‏ها بهره خواهد گرفت

کلیدواژه‌ها