ارزیابی اثر جهانی شدن اقتصاد و سیکل‌‌های تجاری بر مارک‌‌آپ در بخش صنعت ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

 
هدف این مقاله، بررسی اثر جهانی شدن اقتصاد و سیکل‌‌ها بر مارک‌آپ (شکاف بین قیمت و هزینه‌ی نهایی) صنایع داخلی است. بدین‌ منظور، از شاخص وسعت ارتباط بین‌المللی از نظر تجاری به عنوان شاخصی برای جهانی شدن استفاده شده‌ است. در این مطالعه، نخست به سنجش مارک‌آپ پرداخته شده، سپس از داده‌های مربوط به 131 صنعت کد چهار رقمی ISIC و نیز داده‌‌های واردات به صنعت، بهره‌برداری گردیده است. براساس نتایج حاصل از سنجش مارک‌آپ درصنایع، در تمامی صنایع ایران  بوده است.
پس از ارزیابی مارک‌آپ، در قسمت دوم مقاله، با روش داده‌‌های مقطعی و تکنیک حداقل مربعات معمولی (OLS) به بیان چگونگی اثر‌گذاری متغیر سیکل‌‌ و جهانی شدن اقتصاد بر مارک‌آپ صنایع داخلی پرداخته شد. نتایج حاصل از تخمین نهایی مدل نشان می‌‌دهد، متغیر جهانی شدن اقتصاد، اثر منفی بر مارک‌آپ صنایع داخلی دارد، که بیان‌گر آن است که با افزایش جهانی شدن اقتصاد و افزایش تجارت، ساختار بازاری صنایع داخلی به سمت رقابت سوق می‌‌یابد؛ نیز متغیر سیکل اثری مثبت و معنی‌دار بر مارک‌آپ صنایع داخلی دارد؛ همچنین اثر متقابل بین جهانی شدن و سیکل بر روی مارک‌آپ صنایع داخلی منفی است؛ به این معنی که با ورود متغیر جهانی شدن اقتصاد به مدل، اثر مثبت متغیر سیکل بر مارک‌آپ کاهش می‌‌یابد.
 
 
 

کلیدواژه‌ها


-       خداداد کاشی، فرهاد. (1379). انحصار، رقابت و تمرکز در بازارهای صنعتی ایران، فصل‌نامه‌ی شماره‌ی 15 پژوهش‌نامه‌ی بازرگانی.
-    شهیکی تاش، محمد نبی و  اتباعی، فرامرز. (1391).  تاثیر رقابت خارجی بر شدت رقابت و مارک‌آپ در بازارهای  صنعتی ایران، فصل‌نامه‌ی مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، سال اول، شماره‌ی 3، صفحات 55-27.
-    خداداد کاشی، فرهاد. (1388). دیدگاه‌‌های مختلف در مورد مفهوم و نظریه‌‌ی رقابت، فصل‌نامه‌ی پژوهش‌‌ها و سیاست‌‌های اقتصادی، سال هفدهم، شماره‌‌ی 51.
-    احمدوند، محمدرحیم و دیلمی‌‌نژاد، رضا. (1386). بررسی فرایند جهانی شدن بخش صنعت و معدن در ایران، فصل‌نامه‌ی پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره‌ی 39-40.
-       پورمقیم، سیدجواد. (1388). تجارت بین‌‌الملل، (چاپ سیزدهم). نظریه‌‌ها و سیاست‌‌های بازرگانی، نشر نی.
-    پژویان، جمشید، خداداد کاشی، فرهاد و شهیکی تاش، محمدنبی، ارزیابی شکاف بین قیمت و هزینه نهایی در صنایع ایران، مجله‌ی اقتصاد، شماره‌‌ی 26.
-          Aileen J. Thompson. (2001). Import Competition and Market Power: Canadian Evidence, Federal Trade Commission Washington, DC.
-          Akbar Ullah ,Ejaz Ghani, and Attiya Y. Javed.(2013), Market Power and Industrial Performance in Pakistan, Pakistan Institute of Development Economics, PIDE Working Papers.
-          Ashenfelter, O. & D Sullivan.(1987). Nonparametric Test of Market Structure: An Application to the Cigarette industry, Journal of Industrial Economics.
-          Amazz, A. R, A, Lopez, & C,Liron-Espana. (2002). Market Power and Efficiency: A structural approach, Review of Industrial Organization, 115-126.
-          Thompson, Aileen J. (2001) Import Competition and Market Power: Canadian Evidence, Federal Trade Commission Washington, DC.
-          Waterson, Cowling, K. & M. (1976). Price- Cost Margin and Market Structure, Economica, 267-274.
-          Masson, Geroski. P. R, & shaanan, J, (1987), The Dynamic of Market Structure, International Journal of Industrial Organization.
-          Hall, R, (1988), the Relationship between Price and Marginal Cost in U.S Industry, Journal of political Economy.
-          Joaquim, Oliveira Martins, Scarpetta, Stefano and Pilat, Dirk, (1996). Mark- up Pricing, Market Structure and The Business Cycle, OECD Economic Studies.
-          Beccarello, Massimo. (1996), ‘Time Series Analysis of Market Power: Evidence from G-7 Manufacturing’, International Journal of Industrial Organization, 3–136.
-          Vivek, Ghosal, (2000), Product Market Competition and the Industry Price–Cost Markup Fluctuations: Role of Energy and Monetary Changes’, International Journal of Industrial Organization, 415–444.
-          Sandeep Mazumder, (2009) The Price-Marginal Cost Markup and its Determinants in U.S. Manufacturing, MPRA Paper No. 17260.
-          Kozo Kiyota,( 2010), Productivity, Markup, Scale Economies, and the Business Cycle: Estimates from firm-level panel data in Japan, The Research Institute of Economy, Trade and Industry, Discussion Paper Series 10-E-040.
-          Mariotti, Martine,( 2007), Mark-up Pricing in South African Industry, Journal of African Economies, Vol. 16, Issue 1, 28-69.
-          Caves, R. E, (1985), International Trade and Industrial Organization: Problems Solved and Unsolved. European Economic Review, 377–395.