جهانی شدن و حقوق زنان؛ فرصت‌ها و چالش‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

 
جهانی شدن به درستی یک انقلاب است؛ انقلابی که گریزناپذیر و غیر قابل برگشت است. جهانی شدن، جغرافیای انسانی را دگرگون ساخته و اندیشه و نگرش آدمی را با گشودن دریچه‌‌های بدیع و خلاقانه، به نحو عمیقی غنی می‌‌گرداند. ابتدا با توجه به تبارشناسیِ تاریخی جهانی شدن، و تأمل بر بار معنایی واژه‌‌ی آن و از رهگذر تعاریف متعدد، به تبیین مفهوم جهانی شدن پرداخته می‌‌شود. از سوی دیگر، جهانی‌ شدن‌، پدیده‌ای‌ چند ُبعدی‌ است‌، و برهمان‌ اساس‌، ابعاد متعدد زندگی‌ بشری، همچون اقتصاد، سیاست و فرهنگ و حقوق را تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهد. تأثیر جهانی شدن، بر مسائل زنان، از قبیل میزان مشارکت آنان در امور سیاسی و اقتصادی و سطح تحصیلات‌‌شان در تعامل یا تقابل آن‌‌ها با این فرآیند، ارتباط مستقیم دارد، از این رو، ارائه‌ی گزارشی جامع در این زمینه، امری ضروری است. در نهایت به نظر می‌‌رسد که جها‌نی‌شدن اجتماعی، سطح آزادی‌های مدنی ـ ‌آزادی بیان و اعتراض به فرصت‌‌‌‌‌‌های نابرابر ‌ـ را افزایش می‌دهد که فراهم کننده‌‌‌‌ی اصلاح اجتماعی است، و می‌تواند به بهبود حقوق زنان منجر گردد. در حالی که جها‌نی‌شدن اقتصادی هرچند بر فعالیت‌های اقتصادی ‌ـ سطح دستمزد، اشتغال و استقلال مالی‌ـ تأثیر مثبتی دارد، اما نقش عمده‌ای بر آزادی‌های مدنی زنان ندارد.
واژگان کلیدی: جهانی شدن، حقوق زنان، عدالت جنسیتی

کلیدواژه‌ها


  1. ابراهیمی، شهروز، حاکمیت فراوستفالیا: جها‌نی ‌شدن و تعامل حاکمیت ملی با حاکمیت بین‌‌‌‌المللی«با تأکید بر جمهوری اسلامی»، دو‌‌فصلنامه‌ی دانش سیاسی، شماره‌‌ی 4، 1385
  2. ایران زاده، سلیمان، جهانی شدن و تحولات استراتژیک در مدیریت و سازمان، تبریز، مرکز آموزش مدیریت دولتی، 1380.
  3. باطنی، محمد رضا و دستیاران، فرهنگ معاصر پویا، تهران، انتشارات فرهنگ معاصر، 1387.
  4. جلالی، محمود و مقامی، امیر، کارکرد حقوق بین الملل در فرآیند جها‌نی‌شدن حقوق، فصلنامه‌‌ی حقوق و علوم سیاسی، شماره‌‌ی 3، دوره‌‌ی 41، 1390.
  5. جوانمردی صاحب، مرتضی، جها‌نی‌شدن حقوق کیفری، رساله‌ی دکتری رشته‌ی حقوق جزا و جرم شناسی، تهران، دانشگاه تهران، 1383.
  6. جونز، اندرو، نظریه پردازان بزرگ جها‌نی‌شدن، ترجمه‌ی مسعود کرباسیان،‌ هامایاک آودیس یانس، تهران، نشر چشمه، 1391.
  7. دلماس مارتی، می‌ری، جها‌نی‌شدن حقوق: فرصت‌ها و خطرات، ترجمه‌‌‌ی اردشیر امیر ارجمند، مجله‌‌‌ی حقوقی، شماره‌ی 24، 1378
  8. رابرتسون، رونالد و‌هاک خندکر، حبیب، گفتمان‌های جها‌نی‌شدن؛ ملاحظات مقدماتی، ترجمه‌‌‌‌ی محمود شهابی، نشریه‌‌ی علوم اجتماعی، شماره‌ی 4، 1382
  9. رابرتسون، رونالد، جها‌نی‌شدن (تئوری‌های اجتماعی و فرهنگ جهانی)، ترجمه‌ی کمال پولادی، چاپ اول، تهران،  نشر ثالث،1380.
  10. رجایی، فرهنگ، پدیده ی جها‌نی‌شدن، عبدالحسین آذرنگ ، تهران، انتشارات آگاه، 1379.
  11. رواسیان کاشی، سمیه، فصل مشترک تبعیض‌‌ها، تهران، نشرو پژوهش شیرازه، 1388.
  12. سلیمی، حسین، نظریه های گوناگون درباره ی جها‌نی‌شدن، تهران، سمت، 1384.
  13. شهرام نیا، سید امیر مسعود، جهانی شدن و دموکراسی در ایران معاصر، تهران، نگاه معاصر، 1385.
  14. شیشه چیها، مجتبی، فرهنگ دوسویه‌‌‌‌‌ی اصطلاحات(سازمان تجارت جهانیWTO تهران، نشر قانون، 1386.
  15. طیار، خسرو و دستیاران، فرهنگ طیار، جلد دوم، تهران، نشر آییژ، 1387.
  16. علی بابایی، غلامرضا، فرهنگ روابط بین الملل، تهران، مرکز چاپ و انشارات وزارت امور خارجه، 1383.
  17. کیت نش، جامعه شناسی سیاسی معاصر، ترجمه‌ی محمد تقی دلفروز، چاپ چهارم، تهران، انتشارات کویر، 1387.
  18. گل محمدی، احمد، جها‌نی‌شدن فرهنگ، هویت، تهران، نشر نی، 1381.
  19. گیدنز، آنتونی، تجددو تشخص؛ جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه‌‌‌‌ی ناصر موافقیان، تهران نشر نی، 1378.
  20. گیدنز، آنتونی، جهان رها شده، ترجمه‌‌‌ی علی اصغر سعیدی و یوسف حاجی عبدالوهاب، چاپ دوم، نشر علم و ادب، 1387.
  21. گیدنز، آنتونی، فراسوی چپ و راست، ترجمه‌‌‌ی محمد ثلاثی، انتشارات علمی، 1382.
  22. مالکوم واترز، جها‌نی‌شدن، ترجمه‌ی اسماعیل مردانی گیوی، تهران، سازمان مدیریت صنعتی، 1379.
  23. مجتهد زاده، پیروز، هویت ملی در عصر جها‌نی‌شدن، نشریه‌‌ی مطالعات ملی، شماره 5، 1379
  24. مدیسون، جی، بی، جها‌نی‌شدن؛ چالش‌ها و فرصت‌ها، ترجمه ی محمود سلیمی، نشریه راهبرد، شماره‌‌ی 22، 1380
  25. مرتضوی، اسدالله، جها‌نی‌شدن حقوق و حاکمیت ملی، تهران، نشر پایان، 1389.
  26. معتمد نژاد، محمد کاظم، جها‌نی‌شدن یا جهانی سازی، مجله‌‌‌ی سنجش و پژوهش، شماره‌‌‌‌ی 25، 1380
  27. میر محمدی، داود، جها‌نی‌شدن؛ ابعاد و رویکردها، نشریه‌‌‌ی مطالعات ملی، شماره‌‌‌ی 11، 1381

 

منابع انگلیسی

  1. Bartelson, jene. (2000), Three Concepts of Globalization, International Sociology, Vol 15(2).
  2. Cho, Seo-Young. (2013), Integrating Equality-Globalization, Women’s Rights، and Human Trafficking, International Studies Quarterly، Forthcoming.
  3. Dr. Nayef R. F. Al-Rodhan. (2006), Definitions of Globalization: A Comprehensive Overview and a Proposed Definition, GCSP (Geneva Centre for Security policy).
  4. Giddens, Anthony , Modernity and Self-identity: Self and Society in the Late Modern Age,Stanford University Press, 1991.
  5. Global Employment Trends for Women، December 2012.
  6. Huang, C. (2011, June 06). The national. Retrieved from : http://www .thenational .ae /news/uae-news/facebook-and-twitter-key-to-arab-spring-uprisings-report
  7. Jensen, L. (2010). Millennium development goals report. Retrieved from: http://mdgs.un .org/unsd/mdg/Resources/Static/Products/Progress2010/MDG_Report_2010_En.pdf
  8. King, Elizabeth. (2013) Intersecting sources of education inequality. World Bank Data Blog. Retrieved from: http://blogs.worldbank.org/opendata/intersecting-sources-of-education-inequality
  9. Millennium development goals report 2013.
  10. Morrow, A., & al-Omrani, K. M. (2013, May 15). In post-revolution Egypt, social media shows dark side. IPS News. Retrieved from http://www.ipsnews.net/2013/05/in-post-revolution-egypt-social-media-shows-dark-side/

Ohmae. Kenichi, The Borderless World: Power and Strategy in the Global Marketplace (London Harper Collins, 1992).

  1. Potrafke, Niklas & Ursprung, Heinrich. (2012), Globalization and gender equality in the course of        development, European Journal of Political Economy, Elsevier, vol. 28(4).
  2. Puvimanasinghe.S, »Foreign Investment, Human Rights and Environment«, Martinus Nijhoff Publishers, 2007.
  3. Simmon, BethA and Zachary Elkins. (2004) the globalization of liberalization: pollisy Diffusion in the international political Economy. 98 (1).
  4. Terence C. Halliday and Pavel Osinsky. (2006), Globalization of Law, Annual Review of Sociology, Vol. 32 p 466.
  5. The Women in Politics Map 2014, Retrieved from: http://www.ipu.org/pdf/publications /wmnmap14_en.pdf
  6. Women and globalization. Retrieved from: http://www.globalization101.org/category /issues-in-depth/women/
  7. Women’s Watch 2012-2013, European Women’s Lobby (EWL), a feminist overview of women’s rights and gender equality in Europe