تحلیل گفتمان سیاستهای قومی پس از انقلاب اسلامی ( با تاکید بر دوره 1368-1376)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه گیلان

چکیده

مقاله حاضر به تحلیل گفتمان سیاستهای قومی پس از انقلاب اسلامی با تاکید بر سالهای 1368-1376 می پردازد. برای تحقق این هدف، ویژگیهای گفتمان حاکم بر سیاسی قومی در دولت سازندگی مشخص شده است. برای این بررسی از نظریه گفتمان لاکلاو و موفه به عنوان چهارچوب نظری، و از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به عنوان روش تحقیق بهره گرفته شد. داده هایی که دراین تحلیل بدانها پرداخته می شود شامل مصوبات مجلس شورای اسلامی، مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، مصوبات هیات وزیران، برنامه های پنج ساله توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی، مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی بوده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که مفصل بندی این گفتمان در فاصله زمانی 1368-1376 به شرح ذیل بود: دال مرکزی گفتمان حاکم بر سیاست قومی در این دوره، نوسازی مناطق قومی بوده است. دالهای شناور در گفتمان سیاست قومی در این دوره نیز در چهارچوب گفتمان نوسازی حاکم بر این دوره زمانی، معنادار می شوند. بر این اساس می توان از دالهای شناوری نظیر حاکمیت سیاسی و وحدت ملی یاد کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


- احمدی، حمید(1388)  قومیت و قومیت‌گرایی در ایران: از افسانه تا واقعیت، تهران، نشر نی.
- بشیریه، حسین(1381) دیباچه ای بر جامعه شناسی سیاسی در ایران، تهران،  نگاه معاصر.
- تقی لو، فرامرز(1386)  تنوع قومی، سیاست چند فرهنگی و الگوی شهروندی: بررسی موردی ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 35.
- چلبی، مسعود(1378) بررسی هویت قومی و رابطه آن با هویت جامعه­ای(ملی)، جلد اول، تهران، وزارت کشور.
- حاجیانی، ابراهیم (1380) ‌مسئله وحدت ملی و الگوی سیاست قومی در ایران، نامه انجمن جامعه‌شناسی ایران، شماره 3، صفحات 137-177.
- حافظ نیا،محمد رضا؛ حسینی،سید سلمان؛ احمدی پور،زهرا(1392)  سیاست دولت و مناسبت‌های بین‌قومی؛ ( مورد: قوم بلوچ و سیستانی)، مجله برنامه ریزی و آمایش فضا، دوره هفدهم، شماره دوم، 1-21.
- سازمان برنامه و بودجه، مستندات برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مجموعه خط مشی های اساسی کلان بخشی، مهر 1372.
- صالحی امیری، سید رضا(1388)  مدیریت منازعات قومی در ایران، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک.
- صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،جلد اول، 1369.
- قانون برنامه پنجساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران،1368.
- حق پناه، جعفر(1382) روند تدوین سیاست قومی در نظام جمهوری اسلامی ایران، مطالعات راهبردی، شماره 19.
- حق پناه، جعفر(1394)سیاستگذاری قومی در جمهوری اسلامی ایران؛ چگونگی، فرایند و عوامل مؤثر بر تدوین، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست گذاری عمومی، دوره 1، شماره 2، ص 88-69.
- مالمیر،مهدی(1390) مطالعه الگوههای سیاست قومی با تاکید بر رابطه دولت، ملت و قومیت(ارائه به عنوان کار کلاسی در دوره دکتری جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه شهید بهشتی.
- Laclau, E& Mouffe, C(1993), Hegemony and Socialist Strategy: Towards a Radical Democratic Politics (London: Verso).
- Torfing ,Jacob(1999) New Theories of Discourse: Laclau, Mouffe and Zizek, Oxford: Blackwell.