راهبردپردازی در صنعت خودرو ایران با رویکرد آینده‌نگاری راهبردی و تمرکز بر حوزه علم، فناوری و نوآوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آینده‌پژوهی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

2 دانشیار گروه آینده‌پژوهی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران (نویسنده مسئول)

چکیده

صنعت خودرو به واسطه ارتباط گسترده با دیگر صنایع و میزان تولید و اشتغال بالا در آن، نقشی پررنگ در اقتصاد ایران دارد. از این رو بهبود سیاستگذاری و راهبردپردازی در این صنعت از اهمیت زیادی برخوردار است. این تحقیق با رویکرد آینده‌نگاری راهبردی در پی ارایه گزینه‌هایی راهبردی برای سیاستگذاری در صنعت خودرو ایران می‌باشد. ابتدا داده‌های مربوط به مبانی نظری پژوهش به روش کتابخانه‌ای گرداوری و پنج نوع گزینه‌راهبردی یکپارچه مبتنی بر ادبیات تحقیق معرفی شدند. روش کلی تحقیق از نوع کیفی می‌باشد و به منظور شناسایی تصاویر پیش روی صنعت در افق 1410 از تکنیک دلفی و برای شاخص اجماع خبرگان از "دامنه بین چارکی" استفاده شده است. سپس با ترسیم "نمودار پراکنش" بر پایه دو محور میزان تاثیر و احتمال وقوع، 9 تصویر به عنوان تصاویر اولویت‌دار گزینش شدند. در انتها، بر مبنای گونه‌های پنج‌گانۀ گزینه راهبردی و تصاویر مستخرج از فرایند آینده‌نگاری، توصیه‌هایی برای بهبود سیاست‌گذاری در صنعت خودرو ایران ارایه شدند. نواوری این تحقیق، در شیوه ارایه گزینه‌های راهبردی، مبتنی بر رویکرد آینده‌نگاری راهبردی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


داوودی، پ. و کابلی، خ. (1387). «بررسی مزیت نسبی در صنعت خودرو و قطعات آن»، پژوهشنامه اقتصادی، دوره3، شماره 1، 119-221.
رضوی، ع.، رزمی، م.، سلیمی­فر، م.، ناجی میدانی، ع. (1392). «ارزیابی کارایی صنعت خودرو با استفاده از داده­های تلفیقی»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات مدیریت صنعتی، سال یازدهم، شماره 28، 99-118.
شیروانی ناغانی، م.، فضلی، ص.، کشاورز، ع. (1397). «ارایه یک مدل فرایندی برای آینده­نگاری راهبردی در شرکت­های ایرانی»، فصلنامه مدیریت بازرگانی، دوره 10، شماره 2، 349-370.
فارسیجانی، ح. و دهقان، ا. (1395). «"تبیین ارزیابی عملکرد سازمان جهت دستیابی به محصول در کلاس جهانی با روش وو»، چشم انداز مدیریت صنعتی، شماره 22، 45-65.
قویدل، ص.، مجیدپور، م.، شعبانی، ا. (1395). «تأثیر واردات خودرو بر اشتغال در صنعت خودرو ایران و سایر بخشهای اقتصادی»، فصلنامه سیاستهای راهبردی و کلان، سال چهارم، شماره سیزدهم، 115-135.
مرجوی، ع. و هاشمی، م. (1393). «چارچوب مفهومی برای کاربرد آینده نگاری در تحلیل پنجره فرصت کارآفرینانه: مورد کاوی حوزه خودرو التکریکی»، مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس بین‌المللی و هشتمین کنفرانس ملی مدیریت فناوری، 1-19.
Ackoff, R. (1981). Creating the Corporate Future: Plan or be Planned, New York: John Wiley.
Akkermans, H.A., Bogerd, P., Yücesan, E. & Van Wassenhove, L.N. (2003). “The impact of ERP on supply chain management: exploratory findings from a European Delphi study”, European Journal of Operational Research, 146, 284-301.
Camillus, JC. & Datta, DK. (1991). “Management strategic issues in a turbulent environment”. Long Range Planning, 24(2), 67-74.
Eisenhardt, KM. & Sull, DN. (2011). “Strategy as Simple Rules”. Harvard Business Review, 79(1), 106-116.
Forster, B. (2015). “Technology foresight for sustainable production in the German automotive supplier industry”, Technological Forecasting and Social Change, 92, 237-248.
Godet, M. & Durance, P. (2011), Strategic foresight for corporate and regional development, Paris: UNESCO.
Grant, RM. (2003). “Strategic Planning in a Turbulent Environment: Evidence from the Oill Majors”. Strategic Management Journal, 24(6), 491-517.
Grossmann, I. (2007). “Critical and strategic factors for scenario development and discontinuity tracing”. Futures, 39, 878-894.
Hines, A. & Bishop, P. (2006). Thinking about the Future: Guidelines for the Strategic Foresight, Washington: Social Technologies LLC.
Kameokaa, A., Yokoob, Y. & Kuwaharab, T. (2004). “A challenge of integrating technology foresight and assessment in industrial strategy development and policy making”, Technological Forecasting and Social Change, 71, 579-598.
Kuosa, T. (2011). "Evolution of futures studies", Futures, 43, 327-336.
Kuosa, T. (2012). The Evolution of Strategic Foresight: Navigating Public Policy Making, Oxford: Routledge.
Linz, M. (2012). “Scenarios for the aviation industry: A Delphi-based analysis for 2025”, Journal of Air Transport Management, 22 (2), 28-35.
Micic, P. (2007). Phenomenology of Future Management in Top Management Teams. Leeds: Metropolitan University.
Nowack, M., Endrikat, J. & Guenther, E. (2011). “Review of Delphi-based scenario studies: quality and design considerations”, Technological Forecasting & Social Change, 18 (4), 33-48.
Ogden, J.A., Petersen, K.J., Carter, J.R. & Monczka, R.M. (2005). “Supply management strategies for the future: a Delphi study”, The Journal of Supply Chain Management, 41, 29-48.