مدل‌سازی و تحلیل راهبردی رابطه میان کنشگران منطقه کلان‌شهری تهران با رویکرد نظریه‌بازی‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، تهران، ایران

2 استادیار برنامه ریزی شهری، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

امروزه مناطق کلان‌شهری به مثابه گرانیگاه‌های قدرتمند اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در سطح جهان مطرح‌اند که واجد ویژگی تعدّد و تکثّر کنشگران بوده و همین امر به وقوع تفرّق‌هایی منجر شده که مدیریت این مناطق را با مسائل و مشکلات بسیاری روبه‌روکرده است. منطقۀ کلان‌شهری تهران نیز به عنوان مهمترین و بزرگترین منطقۀ کلان‌شهری کشور، از این مسائل و مشکلات در حوزۀ مدیریتی رنج می‌برد. بنابراین پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی_تحلیلی به دنبال مدل‌سازی و تحلیل رابطۀ میان کنشگران منطقۀ کلان‌شهری تهران در سطحی کلان و راهبردی با استفاده از نظریه‌بازی‌هاست.  نتایج حاصله بیانگر آن است که مطلوبیت، پایداری و تعادلی که در عرصۀ مدیریت منطقۀ کلان‌شهری تهران مطرح است، مستلزم دخالت و بسترسازی نهادها و تصمیم‌گیرندگان ارشد حکومتی و حاکمیتی در قالب اصلاحات ساختاری و بازنگری در قوانین و مقررات تقسیمات کشوری به منزلۀ نخستین گام در به رسمیت‌شناختن مفهوم منطقۀ کلان‌شهری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اصغرپور ماسوله، احمدرضا. حسین بهروان. محسن نوغانی. علی یوسفی. 1389. «تحلیل کنش‌های جمعی و تطبیق آن با مورد بافت فرسودۀ منطقۀ ثامن در مشهد»، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال 6، شماره 2، صص 180-151.
حبیبی، سید محسن. مهران فروغی‌فر. 1392. «یافتن راهکارهایی برای جلب مشارکت مردم در طرح‌های مرمت شهری بر پایه نظریه‌بازی»، نشریه هنرهای زیبا_ معماری و شهرسازی، دوره 18، شماره 4، صص 14-5. 
حسینی دهقانی، مهدی. میثم بصیرت. 1395. «رهیافت نظریه‌بازی در تحلیل بازی‌های قدرت شهری: تحلیلی بر فرایندهای ساخت‌وساز در کلان‌شهر تهران»، نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، دوره 21، شماره 1، صص 100-91.
ذوقی، محمود. امیر صفائی و بهرام ملک‌محمدی. 1393. «رهنمودهای تئوری بازی در تحلیل مناقشۀ تغییر کاربری اراضی (مطالعۀ موردی: اراضی محلۀ دارآباد تهران)»، فصلنامه پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، دوره 2، شماره 3، صص 407-391.
رفیعیان، مجتبی. سکینه معروفی. 1390. «نقش و کاربرد رویکرد برنامه‌ریزی ارتباطی در نظریه‌های نوین شهرسازی»، فصلنامه آرمان‌شهر، دوره 4، شماره 7، صص 120-113.
روزنهد، جاناتان؛ جان مینجرز. 1392. مدلسازی نرم در مدیریت: روشهای ساختدهی مسئله در شرایط پیچیدگی، تعارض و عدم اطمینان. ترجمه عادل آذر و علی انوری، تهران، انتشارات نگاه دانش.
شیخ محمدی، مجید. امیر صفایی. 1395. «کاربرد نظریه‌بازی‌ها در ساماندهی و اداره بهینه نواحی پیرامون شهری (مطالعه موردی: مناقشه تبدیل زمین‌های کشاورزی به ساخته‌شده)»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 31، شماره 4 (پیاپی 123)، صص 110-88.
عبدلی، قهرمان. 1386. نظریة بازیها و کاربردهای آن (بازیهای ایستا و پویا با اطلاعرات کامل)، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران.
فلاحتی، علی. سهراب دل‌انگیزان. محمدعلی انصاری. 1396. «مدل‌سازی و تحلیل راهبردی بحران بازنشستگی در ایران با رویکرد نظریه‌بازی‌ها»، فصلنامه بهبود مدیریت، سال 11، شماره 1 (پیاپی 35)، صص 92-61.
کاظمیان، غلامرضا. سید مصطفی جلیلی. 1394. «تحلیل قدرت ذی‌نفعان کلیدی در فرایند سیاست‌گذاری طرح جامع تهران (1378-1390)»، فصلنامه نامۀ معماری و شهرسازی، دوره 8، شماره 15، صص 158-139. 
لاله‌پور، منیژه. 1396. «تحلیلی بر ظرفیت نهادی_مدیریتی فضاهای شهری در ارتباط با مشارکت شهروندان در اداره شهرها (مطالعه موردی: منطقه 8 شهر تبریز)»، فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره 15، شماره 49، صص 80-58.
لاله‌پور، منیژه. محمد سلیمانی. 1394. نگاهی تاریخی_تحلیلی به مدیریت شهری و سازمان‌یابی کالبدی_فضایی کلانشهر تهران، مراغه، انتشارات دانشگاه مراغه. 
مازندرانی‌زاده، حامد. عباس قاهری. قهرمان عبدلی. 1388. «مدل بهره‌برداری پایدار از سفره آب زیرزمینی مشترک میان بهره‌برداران شهری و کشاورزی با استفاده از نظریه‌بازی‌ها»، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال 17، شماره 68، صص 26-1.
یزدانیان، احمد؛ وحید کشت‌کار. 1395. تأثیر حوزه عمومی بر مشارکت شهروندان با تأکید بر بازآفرینی شهری، نشریه شهرسازی و معماری هفت شهر، دوره 4، شماره 53 و 54، صص 173-157.
 
Batty, S. E. (1977). Game-Theoretic Approaches to Urban Planning and Design. Environment and Planning B: Planning and Design, 4(2), 211-239. doi:10.1068/b040211
Heinelt, H., Razin, E., & Zimmermann, K. (2011). Metropolitan governance : different paths in contrasting contexts: Germany and Israel / Hubert Heinelt, Eran Razin, Karsten Zimmermann (eds.). Frankfurt: Campus.
Karmperis, A. C., Aravossis, K., Tatsiopoulos, I. P., & Sotirchos, A. (2013). Decision support models for solid waste management: Review and game-theoretic approaches. Waste Management, 33(5), 1290-1301. doi:https://doi.org/10.1016/j.wasman.2013.01.017
Kilgour, D. M., & Hipel, K. W. (2010). Conflict analysis methods: The graph model for conflict resolution Handbook of group decision and negotiation (pp. 203-222): Springer.
Kinsara, R. A., Kilgour, D. M., & Hipel, K. W. (2015). Inverse Approach to the Graph Model for Conflict Resolution. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics: Systems, 45(5), 734-742. doi:10.1109/tsmc.2014.2376473
Knaap, G. J., Hopkins, L. D., & Donaghy, K. P. (1998). Do Plans Matter? A Game-Theoretic Model for Examining the Logic and Effects of Land Use Planning. Journal of Planning Education and Research, 18(1), 25-34. doi:10.1177/0739456x9801800103
Kübler, D. (2012). Governing the Metropolis: Towards Kinder, Gentler Democracies. European Political Science, 11(3), 430-445. doi:10.1057/eps.2011.44
Madani, K. (2013). Modeling international climate change negotiations more responsibly: Can highly simplified game theory models provide reliable policy insights? Ecological Economics, 90, 68-76. doi:10.1016/j.ecolecon.2013.02.011
Madani, K., & Lund, J. R. (2012). California’s Sacramento–San Joaquin Delta Conflict: From Cooperation to Chicken. Journal of Water Resources Planning and Management, 138(2), 90-99. doi:10.1061/(ASCE)WR.1943-5452.0000164
Roumboutsos, A., & Kapros, S. (2008). A game theory approach to urban public transport integration policy. Transport Policy, 15(4), 209-215. doi:10.1016/j.tranpol.2008.05.001
Samsura, D. A. A., van der Krabben, E., & van Deemen, A. M. A. (2010). A game theory approach to the analysis of land and property development processes. Land Use Policy, 27(2), 564-578. doi:10.1016/j.landusepol.2009.07.012
Tan, R., Liu, Y., Zhou, K., Jiao, L., & Tang, W. (2015). A game-theory based agent-cellular model for use in urban growth simulation: A case study of the rapidly urbanizing Wuhan area of central China. Computers, Environment and Urban Systems, 49, 15-29. doi:10.1016/j.compenvurbsys.2014.09.001
Von Neumann, J., & Morgenstern, O. (2007). Theory of games and economic behavior (commemorative edition): Princeton university press.
Wang, J., Hipel, K. W., Fang, L., & Dang, Y. (2018). Matrix representations of the inverse problem in the graph model for conflict resolution. European Journal of Operational Research. doi:10.1016/j.ejor.2018.03.007
Yousefi, S., Hipel, K. W., & Hegazy, T. (2010). Considering Attitudes in Strategic Negotiation over Brownfield Disputes. Journal of Legal Affairs and Dispute Resolution in Engineering and Construction, 2(4), 240-247. doi:doi:10.1061/(ASCE)LA.1943-4170.0000034
Zanjanian, H., Abdolabadi, H., Niksokhan, M. H., & Sarang, A. (2018). Influential third party on water right conflict: A Game Theory approach to achieve the desired equilibrium (case study: Ilam dam, Iran). J Environ Manage, 214, 283-294. doi:10.1016/j.jenvman.2018.03.023
Zimmermann, K. (2014). Democratic metropolitan governance: experiences in five German metropolitan regions. Urban Research & Practice, 7(2), 182-199. doi:10.1080/17535069.2014.910923