ترکیب رو ش‌های دلفی فازی و تحلیل تاثیر متقابل برای تع یین پیشرا ن‌های اصلی موثر بر تهدیدات نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت، دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا، تهران، ایران.

2 استادیار گروه مدیریت، دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا، تهران، ایران

3 استادیار، دانشکده مدیریت دانشکده فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

تقابل دو کشور آمریکا و جمهوری اسلامی ایران دارای پیشینه نسبتاً طولانی است و چالش‌های اخیر در حوزه های: نظامی، هسته ای، جنگ های نیابتی، برنامه موشکی، امنیت رژیم صهیونیستی، ادعای حقوق بشری و ... بر شدت آن افزوده است. تحقیق حاضر تلاش نموده با کمک روش‌های آینده‌پژوهی، پیشران های اصلی وکلیدی مؤثر بر تهدیدات آمریکا علیه ج.ا. ایران را شناسایی و ارائه نماید. برای این منظور از ترکیب روش های دلفی فازی و تحلیل تأثیر متقابل برای پاسخگویی به سؤالات تحقیق استفاده شده است. برای رسیدن به این هدف در بخش اول تحقیق، با کمک مطالعات کتابخانه ای و بهره‌گیری از نظرات خبرگان 52 پیشران مؤثر بر تهدیدات نظامی آمریکا علیه ج.ا. ایران شناسایی گردید و پس از انجام سه مرحله فرآیند دلفی فازی به 10 پیشران تقلیل یافت. در بخش دوم با کمک روش تحلیل تأثیر متقابل، پیشران های اصلی و کلیدی شناسایی و معرفی گردیدند. نتایج حاصله نشان می دهد پیش ران های "جنگ نیابتی" و "تقویت قدرت نظامی کشورهای منطقه" به دلیل تأثیرگذاری و تأثیرپذیری هم‌زمان و همچنین قرار گرفتن در ناحیه شمال شرقی نمودار، به عنوان پیش ران های اصلی و کلیدی مؤثر بر تهدیدهای نظامی آمریکا علیه ج.ا.ایران مطرح می باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


افتخاری، ا. (1385). کالبدشکافی تهدید. تهران: دانشگاه امام حسین (ع).
انتصار، ن.، و افراسیابی، ک. (1395). ماراتن مذاکرات هسته‌ای (از سعدآباد تا کوبورگ) [س. جعفری و ر. فقیهی، ترجمه فارسی]. تهران: قومس.
بصیری، م. ع. (1380). تحولات مفهوم امنیت ملی. اطلاعات سیاسی و اقتصادی، (164-163)، 173-166.
بلالی، م. (1391). شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر آینده سازمان صداوسیما به روش تحلیل تأثیر متقابل روندها. پژوهش‌های ارتباطی، 19(71)، 37-9.
حاجیانی، ا.، و همتی، ع. ‌ر. (1394). مروری بر الگوهای روش تحلیل تأثیر متقابل و معرفی الگویی با منطق همبستگی. آینده‌پژوهی مدیریت، 26(1)، 85-69.
حبیب‌پورگتابی، ک.، و صفری‌شالی، ر. (1388). راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی: (تحلیل داده های کمی). تهران: لویه.
درویشی‌سه‌تلانی، ف. (1374). تهدیدات امنیت ملی یک چارچوب نظری. سیاست دفاعی، 6(10-11)، 186-165.
دلاورپور اقدم، م. (1390). ساختار پژوهی مراکز مطالعاتی آمریکا از منظر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران. قابل دسترس در https://rc.majlis.ir/fa/report/show/793192
دهستانی، ا. (1392). آینده‌پژوهی جایگاه منطقه‌ای ایران در قبال تحولات اخیر خاورمیانه بعد از 2010 [پایان‌نامه کارشناسی ارشد]. تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
رنجبرحیدری، و.، قربانی، ا.، سیمبر، ر.، و حاجیانی، ا. (1395). شناسایی و تبیین عوامل و پیشران‌های مؤثر بر روابط ایران و شورای همکاری خلیج‌فارس در افق ده‌ساله با بهره‌گیری از روش میک‌مک. آینده‌پژوهی دفاعی، 1(2)، 37-7.
سهرابی، م. (1396). تهاجم نظامی آمریکا به عراق و ﺗﺄثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران. مطالعات روابط بین‌الملل، 10(38)، 55-27.
عبدالله‌خانی، ع. (1383). نظریه‌های امنیت. تهران: ابرار معاصر تهران.
کوچکی، س. (1390). تدوین راهبردهای دفاع همه‌جانبه برای مقابله با تهدید ناهمتراز در یک نبرد دریاپایه. تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
گودرزی، س.، سلطانی‌نژاد، ا.، زهرانی، م.، اسلامی، م. (1396). بررسی رابطه جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در پرتو فرهنگ راهبردی. مطالعات روابط بین‌الملل، 10(39)، 119-146.
م‍ارت‍ی‍ن، ل. ج. (1383). چهره جدید امنیت در خاورمیانه [ق. نصری، ترجمه فارسی]. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
ماندل، ر. (1379). چهره متغیر امنیت ملی [پژوهشکده مطالعات راهبردی، ترجمه فارسی]. چاپ 2. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
مرادیان، م.، و صادقی‌گوغری، س. (1392). آینده‌پژوهی تهدیدات نظامی آمریکا علیه ج.ا. ایران. امنیت پژوهی، 12(43)، 171-145.
ملکی‌فر، ع.، و دیگران .(1392). الفبای آینده‌پژوهی: علم و هنر کشف آینده و شکل بخشیدن به دنیای مطلوب. فخرایی، م.، و کیقبادی، م، ویرایش. تهران: کرانه علم.
منتظر، غ. ع.، و جعفری، ن. (1387). استفاده از روش دلفی فازی برای تعیین سیاست‌های مالیاتی کشور. پژوهش‌های رشد و توسعه پایدار (پژوهش‌های اقتصادی)، 8(1)، 91-114.
میچیچ، پ. (1387). آینده‌پژوهی و مدیریت آینده در سی دقیقه [ع. حیدری، ترجمه فارسی]. تهران: وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.‏
مینائی، ح.، حاجیانی، ا.، دهقان، ح.، و جعفرزاده‌پور، ف. (1395). تعیین پیشران‌های اصلی دیپلماسی دفاعی ج.ا. ایران در سطوح منطقه‌ای و بین‌الملل. آینده‌پژوهی دفاعی، 1(1)، 26-7.
مینائی، ح.، و هادی‌نژاد، ف. (1397). روند پژوهی تهدیدهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران. آینده‌پژوهی دفاعی، 3(8)، 28-7.
وطن‌پور، ع. ر. (1389). آینده‌پژوهی پلیس و پیشگیری حفاظتی. مطالعات حفاظت و امنیت انتظامی، 5(15)، 57-82.
هاشمیاناصفهانی،م. (1389). آینده‌نگری وارزیابی رقبای منطقه وپیشگامان جهانی درحوزه علم وفناوری. تهران: مرکزنشردانشگاهی.
References
Abdollahkhani, A. (2003). [Security theories (Persian)]. Tehran: Abrare Moasere Tehran. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/714164
Akyuz, E., & Celik, E. (2015). A fuzzy DEMATEL method to evaluate critical operational hazards during gas freeing process in crude oil tankers. Journal of Loss Prevention in the Process Industries, 38, 243-53. [DOI:10.1016/j.jlp.2015.10.006]
Asan, S. S., & Asan, U. (2007). Qualitative cross-impact analysis with time consideration. Technological Forecasting and Social Change, 74(5), 627-44. [DOI:10.1016/j.techfore. 2006.05.011]
Balali, M. (2012). [Identifying key factors affecting future of IRIB organization a cross-impact analysis method (Persian)]. Communication Research, 19(71), 9-37.  [Doi:10.22082/CR.2012.23375]
Basiri, M. A. (2001). [Developments in the concept of national security (Persian)]. Political & Economic Ettelaat, (163-164), 166-73. http://ensani.ir/fa/article/104384
Bell, W. (2003). Foundations of futures studies: History, purposes, and knowledge. 2nd Ed. Piscataway, NJ: Transaction Publishers. https://books.google.com/books?id=nrsfngEACAAJ&dq
Darvishi Setalani, F. (1995). [National security threats a theoretical framework (Persian)]. Journal of Defense Policy, 6(10-11), 165-86. https://dpj.ihu.ac.ir/article_203077.html
Dator, J. A. (2002). Advancing futures: Futures studies in higher education. Westport, CT: Greenwood Publishing Group. https://books.google.com/books?id=AR-CYIXwNvoC&dq
Dehestani, A. (2013). [The future of Iran’s regional position on the recent developments in the Middle East after 2010 (Persian)] [MA. thesis]. Tehran: Allameh Tabataba’i University. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/3578854
Delavarpour Aghdam, M. (2011). [Structural research of American study centers from the perspective of national security of the Islamic Republic of Iran (Persian)].Retrieved from https://rc.majlis.ir/fa/report/show/793192
Eftekhari, A. (2006). [The dissecting body of the threat (Persian)]. Tehran: Imam Hossein University. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/978036
Entessar, N., & Afrasiabi, K. (2016). Iran nuclear negotiations: Accord and détente since the Geneva agreement of 2013 [S. Jafari & R. Faghihi, Persian Trans]. Tehran: Ghoomes. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/4213776
Godarzi, S., Soltaninejad, A., Zahrani, M., & Eslami, M. (2017). [A survey on Iran-U.S relationship in the light of the strategic culture (Persian)]. Research Letter of International Relations, 10(39), 119-46. http://prb.iauctb.ac.ir/article_535774.html
Godet, M., Durance, P., & Gerber, A. (2008). Strategic foresight. LIPSOR Working Paper. http://www.laprospective.fr/dyn/francais/actualites/SR10vEng.pdf
Habibpour Gatabi, K., & Safari Shali, R. (2009). [Comprehensive guide to the use of SPSS in survey research (quantitative data analysis) (Persian)]. Tehran: Louyeh. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/1696114
Hajiani, E., & Hemmati, A. R. (2016). [A review of cross impact analysis methods and an introduction to the correlation logic method (Persian)]. Journal of Future Studies Management, 26(1), 69-85. http://jmfr.srbiau.ac.ir/article_8606.html
Hashemian Esfahani, M. (2010). [Foresight and evaluation of regional competitors and global pioneers in the field of science and technology (Persian)]. Tehran: Institute University Press. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/2063283
Hsu, Y. L., Lee, C. H., & Kreng, V. B. (2010). The application of Fuzzy Delphi Method and Fuzzy AHP in lubricant regenerative technology selection. Expert Systems with Applications, 37(1), 419-25. [DOI:10.1016/j.eswa.2009.05.068]
Ishikawa, A., Amagasa, M., Shiga, T., Tomizawa, G., Tatsuta, R., & Mieno, H. (1993). The max-min Delphi method and fuzzy Delphi method via fuzzy integration. Fuzzy Sets and Systems, 55(3), 241-53. [DOI:10.1016/0165-0114(93)90251-C]
Koochaki, S. (2011). [Develop comprehensive defense strategies to counter the unequal threat in a naval battle (Persian)]. Tehran: Supreme National Defense University.
Maleki Far, A., et al. (2013). [Futuring alphabet: The scientific and art of future & shaping the desired world (Persian)]. Fakhraei, M., & Keighobadi, M., Eds. Tehran: Karaneh Elm.
Mandel, R. (2000). The changing face of national security: A conceptual analysis [Research Institute of Strategic Studies, Persian Trans]. 2nd Ed. Tehran: Research Institute of Strategic Studies. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/585591
Martin, L. G. (2004). A new face of security in Middle East [Gh. Nasri, Persian Trans]. Tehran: Research Institute of Strategic Studies. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/712350
Micici, P. (2008). 30 minutes for future research and future management [A. Heidari, Persian Trans]. Tehran: Ministry of Defence and Armed Forces Logistics. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/1205199
Minaee, H., & Hadinejad, F. (2018). [Trend analysis for USA threats against the Islamic Republic of Iran (Persian)]. Defensive Future Study Researches Journal, 3(8), 7-28. http://www.dfsr.ir/article_34195.html
Minaee, H., Hajiyani, I., Dehghan, I., & Jafarzadehpur, F. (2016). [Determining the major propellants of I.R. Iran’s defensive diplomacy in regional and international levels (Persian)]. Defensive Future Study Researches Journal, 1(1), 7-26. http://www.dfsr.ir/article_21377.html
Montazer, Gh. A., & Jafari, N. (2008). [Application of fuzzy Delphi method in designing tax policy in Iran (Persian)]. The Economic Research, 8(1), 91-114. https://ecor.modares.ac.ir/article-18-2470-fa.html
Moradian, M., & Sadeghi Goghari, S. (2013). [Futuristic research of America’s military threats against Iran (Persian)]. Amniat Pajouhi, 12(43), 145-71. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=247033
Ocampo, L., Ebisa, J. A., Ombe, J., & Geen Escoto, M. (2018). Sustainable ecotourism indicators with fuzzy Delphi method - A Philippine perspective. Ecological Indicators, 93, 874-88. [DOI:10.1016/j.ecolind.2018.05.060]
Popper, R. (2008). How are foresight methods selected? Foresight, 10(6), 62-89. [DOI:10.1108/14636680810918586]
Ranjbar Heidari, V., Gorbani, A., Simbar, R., & Hajiani, E. (2016). [[Recognition and explanation of effective factors and propulsions on Iran and Persian Gulf Cooperation Council (PGCC) relations in next ten years overlook by utilizing MICMAC method (Persian)]. Defensive Future Study Researches Journal, 1(2), 7-37. http://www.dfsr.ir/article_27249.html
Sohrabi, M. (2017). [American military invasion of Iraq and its impact on the national security of the Islamic Republic of Iran (Persian)]. Research Letter of International Relations, 10(38), 27-55. http://prb.iauctb.ac.ir/article_532875.html
Vatanpour, A. R. (2010). [Police futurology and protective prevention (Persian)]. Police Protectoral and Security Studies Quarterly, 5(15), 57-82. https://ecc.isc.gov.ir/showJournal/4654/14051/149925
Wu, G. D., Liao, S. K., Chiu, C. H., & Chang, K. L. (2013). New product development projects selection for Taiwanese century-old businesses. Life Science Journal, 10(3), 1152-61. https://bit.ly/3dKptXX