ارائه مدل همراستایی و یکپارچگی رهنگاشت‌های فناوری در سطح صنعت ،(مطالعه موردی شرکت ملی گاز ایران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 تربیت مدرس

2 مدیر مطالعات و برنامه ریزی راهبردی صندوق نوآوری و شکوفایی

3 عضو هیات علمی موسسه مطالعات بین المللی انرژی

چکیده

همراستایی و یکپارچگی رهنگاشت‌های فناوری تدوین شده در سطوح گوناگون صنعت را به یک مسأله اساسی تبدیل نموده است، آنچنانکه باید تعیین نمود که برای رهنگاری فناوری در هر سطح چه ورودی‌ها و خروجی‌ها را باید در نظر گرفت و به طور کلی رهنگاشت فناوری در سطح صنعت، شرکت‌های اصلی و برای هر واحد فناوری از چه ویژگی‌هایی برخوردار است. مطالعه موردی صنعت گاز به‌عنوان نمونه‌ای از مجموعه‌های با پیچیدگی‌های بسیار زیاد در برنامه‌ریزی فناوری و استفاده از روش‌های کمی ( ارتقاء عملکرد کیفیت (QFD) )و کیفی ( رهنگاری فناوری و نظرات خبرگی) در پارادایم طراحی قابیلیت منحصربفردی ایجاد کرده است. در پارادایم طراحی در طی یک فرآیند خلاقانه توام با سعی و خطاء راه‌حل‌های موثری برای حل مساله مورد نظر طراحی و ایجاد می‌شود. در این مقاله با تشریح رهنگاری‌های موجود در بخش‌هایی از صنعت گاز به عنوان مجموعه‌ای از صنعت نفت ایران در بالادست و مجموعه‌ای از شرکت‌های تابعه و مراکز توسعه دهنده فناوری در پایین‌دست، چارچوب همراستایی و یکپارچگی رهنگاشت‌های فناوری در سطوح مختلف ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اکبری، م.، و قاضی‌نوری، س. س. (1390). ترجمه استراتژی به عمل، نمونه‌ای از کاربرد QFD پویا با رویکرد نسل سوم روش ارزیابی متوزان. پژوهش‌های مدیریت در ایران، 15(3)، 43-59.‎
توکل، م.، و مهدی‌زاده، م. ر. (1386). بررسی توسعه تکنولوژی و صنعت نفت ایران 1287ـ1357 نگاهی از دریچه جامعه‌شناسی تکنولوژی. نامه علوم اجتماعی، 13(1)، 12-65.
درخشان، م.، و تکلیف، ع. (1394). انتقال و توسعه فناوری در بخش بالادستی صنعت نفت ایران: ملاحظاتی در مفاهیم، الزامات، چالش‌ها و راهکارها. پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 4(41)، 33-88.
مبینی‌دهکردی، ع. (1386). ره‌نگاشت فناوری: الگوی یکپارچه‌سازی توسعه کسب و کار، بازار. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران. (1389). گزارش "تدوین اهداف و اولویت‌های توسعه فناوری در صنعت گاز مبتنی بر نقشه راه فناوری". قابل دسترس در لینک پیدا نشد
Akbari, M., & Ghazi Noori, S. S. (2011). [Translating strategy into action; A dynamic QFD application with third - generation balanced scorecard approach (Persian)]. Management Research in Iran, 15(3), 43-59. http://mri.modares.ac.ir/article-19-11261-en.html
Albright, R. E., & Kappel, T. A. (2003). Roadmapping in the corporation. Research-Technology Management, 46(2), 31-40. [DOI:10.1080/08956308.2003.11671552]
Burggraaf, P. P. (2000). 2000 begins with a revised industry” Roadmap”. Solid State Technology, 43(1), 31. https://go.gale.com/ps/anonymous?id=GALE%7CA59177254&sid
Cho, Y., Yoon, S. P., Kim, K. S., & Chang, B. (2014). Industrial technology roadmap as a decision making tool to support public R&D planning. Paper presented at Proceedings of PICMET ‘14 Conference: Portland International Center for Management of Engineering and Technology; Infrastructure and Service Integration, Kanazawa, Japan, 27-31 July 2014. https://ieeexplore.ieee.org/document/6921106/footnotes
Daim, T. U., & Oliver, T. (2008). Implementing technology roadmap process in the energy services sector: A case study of a government agency. Technological Forecasting and Social Change, 75(5), 687-720. [DOI:10.1016/j.techfore.2007.04.006]
Derakhshan, M., & Taklif, A. (2015). [The transfer and development of technology in Iranian upstream oil sector: Considerations on the concepts, requirements, challenges and remedies (Persian)]. Iranian Energy Economics, 4(14), 33-88. [DOI:10.22054/JIEE.2015.1063]
Farrukh, C., Phaal, R., & Probert, D. R. (2002). Industrial practice in technology planning - implications for a useful tool catalogue for technology management. Paper presented at  PICMET ‘01. Portland International Conference on Management of Engineering and Technology, Portland, OR, USA, 29 July - 2 August 2001. [DOI:10.1109/PICMET.2001.951925]
Garcia, M. L., & Bray, O. H. (1997). Fundamentals of technology roadmapping. Retrieved from https://digital.library.unt.edu/ark:/67531/metadc681205/
Hoshdar, F., Ghazinoory, S., Arasti, M. R., & Fassihi, S. F. (2017). Technology planning system for the Iranian petroleum industry: Lessons learned from sanctions. Technological Forecasting and Social Change, 122, 170-8. [DOI:10.1016/j.techfore.2016.07.043]
Huang, L., Zhang, Y., Guo, Y., Zhu, D., & Porter, A. L. (2014). Four dimensional science and technology planning: A new approach based on bibliometrics and technology roadmapping. Technological Forecasting and Social Change, 81, 39-48. [DOI:10.1016/j.techfore.2012.09.010]
Hunt, R. A., & Xavier, F. B. (2003). The leading edge in strategic QFD. International Journal of Quality & Reliability Management, 20(1), 56-73. [DOI:10.1108/02656710310453818]
King Abdulaziz City for Science and Technology (KACST). (2010). Strategic priorities for oil and gas technology program. Retrieved from https://www.saudienergy.net/PDF/KSA_OilAndGas_Technology.pdf
Kostoff, R. N., & Schaller, R. R. (2001). Science and technology roadmaps. IEEE Transactions on Engineering Management, 48(2), 132-43. [DOI:10.1109/17.922473]
Lee, Ch., Song, B., & Park, Y. (2015). An instrument for scenario-based technology roadmapping: How to assess the impacts of future changes on organisational plans. Technological Forecasting and Social Change, 90(Pt A), 285-301. [DOI:10.1016/j.techfore.2013.12.020]
Luftman, J., & Kempaiah, R. (2007). An update on business-IT alignment: “A line” has been drawn. MIS Quarterly Executive, 6(3), 5. https://aisel.aisnet.org/misqe/vol6/iss3/5
Lynn Kaarst-Brown, M., & Robey, D. (1999). More on myth, magic and metaphor: Cultural insights into the management of information technology in organizations. Information Technology & People, 12(2), 192-218.‏ [DOI:10.1108/09593849910267251]
Manson, N. J. (2006). Is operations research really research? Orion, 22(2), 155-80. [DOI:10.5784/22-2-40]
McDowall, W., & Eames, M. (2006). Forecasts, scenarios, visions, backcasts and roadmaps to the hydrogen economy: A review of the hydrogen futures literature. Energy Policy, 34(11), 1236-50. [DOI:10.1016/j.enpol.2005.12.006]
Mobini Dehkordi, A. (2007). [Technology overview: Business development market integration model (Persian)]. Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/1179854
National Iranian Gas Company, Resarch & Technology Managment. (2010). [Report “Formulation of goals and priorities for technology development in gas industry based on the technology roadmap” (Persian)]. Retrieved from Not Found Link
Phaal, R., Farrukh, C. J. P., & Probert, D. R. (2004). Technology roadmapping-A planning framework for evolution and revolution. Technological Forecasting and Social Change, 71(1-2), 5-26. [DOI:10.1016/S0040-1625(03)00072-6]
Phaal, R., & Muller, G. (2009). An architectural framework for roadmapping: Towards visual strategy. Technological Forecasting and Social Change, 76(1), 39-49. [DOI:10.1016/j.techfore.2008.03.018]
Ruester, S., Schwenen, S., Finger, M., & Glachant, J. M. (2014). A post-2020 EU energy technology policy: Revisiting the strategic energy technology plan. Energy Policy, 66, 209-17. [DOI:10.1016/j.enpol.2013.11.044]
Smith, H. A., & McKeen, J. D. (2003). Developments in practice VIII: Enterprise content management. Communications of the Association for Information Systems, 11, 33. [DOI:10.17705/1CAIS.01133]
Street, T. C., & Gallupe, B. R. (2006). A foundation for the study of the IS alignment process; A competing theories framework. ASAC, 252-69.
Tavakol, M., & Mahdizadeh, M. R. (2008). [Iran petroleum technology and industry development (1964-1979): A sociological perspective (Persian)]. Social Sciences Letter, 31(1), 21-56. https://jnoe.ut.ac.ir/article_18910.html