مبانی پایداری زیست محیطی زنجیرۀ تأمین با رویکرد الگوی اسلامی پیشرفت

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشیار گروه مدیریت صنعتی و رئیس دانشکدۀ مدیریت دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

مدیریت زنجیرۀ تأمین پایدار یکی از مباحث مطرح در میان دانشگاهیان و بخش صنعت در سالهای اخیر می باشد. در طول دو دهۀ اخیر بسیاری از سازمانها قدمهای مفیدی را در جهت ادغام پایداری و الزامات آن با تصمیمات کوتاه و بلند مدت خود برداشته اند. دلایل اصلی تمرکز فزایندۀ شرکتهای تولیدی به پایداری را می توان: کاهش ریسک و بهبود عملکرد اقتصادی زنجیرۀ تأمین، جذب مشتریانی که پایداری برای آنها دارای اهیمت زیادی است و نیز تلاش در جهت افزایش پایداری جهان دانست. حفظ محیط زیست یکی از ابعاد اصلی دین اسلام بشمار می رود. مسلمانان به حفظ و نگهداری تعادل محیط زیست که بوسیلۀ خداوند ایجاد گشته است، تشویق و سفارش شده اند. براساس اعتقادات اسلامی، حفاظت از محیط زیست امری ضروری بوده مسئولیت حفظ و نگهداری محیط زیست بر عهدۀ انسانها می باشد. هدف این مقاله شناسایی مبانی بینشی و ارزشی اسلامی پایداری زیست محیطی زنجیرۀ تأمین به منظور ایجاد بینشی جدید در دانشگاهیان، سیاستمداران و نیز مدیران صنعتی نسبت به اقتضائات الگوی اسلامی پیشرفت در حوزۀ مدیریت زنجیرۀ تأمین می باشد. روش گردآوری داده ها، کیفی و مبتنی بر مطالعۀ ادبیات و منابع کتابخانه ای می باشد. تحلیل تم به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و ارائۀ مبانی پایداری زیست محیطی زنجیرۀ تأمین مورد استفاده قرار گرفت. مبانی اسلامی پایداری زیست محیطی در دو دستۀ اصلی، مبانی بینشی و ارزشی، تقسیم بندی شدند. نتایج پژوهش می بایست به دانشگاهیان، سیاستمدران و نیز مدیران بخش صنعت سررشته هایی به منظور اتخاذ استراتژی های مناسب، ارائه دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


امین زاده، بهناز. (1377). «جهان بینی دینی و محیط زیست درآمدی بر نگرش اسلام به طبیعت». محیط‌شناسی. دوره 28،  شمارۀ 30. صص 97-106.
پاول، ر. آر. (1379). روش‌های اساسی پژوهش برای کتابداران. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
تقوی، مصطفی. (1388). تأملی بر الگوی اسلامی- ایرانی توسعۀ علم و فناوری. تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
تقوی، مصطفی. (1391). بررسی امکان‌پذیری و چگونگی تحقّق نظام علم و تکنولوژی مبتنی بر دین. رسالۀ دکتری رشته فلسفۀ علم. تهران: دانشگاه صنعتی شریف.
دانایی فرد، ح و مظفری، ز. (1387). «ارتقای روایی و پایایی در پژوهش های کیفی مدیریتی: تأملی بر استراتژی های ممیزی پژوهش». پژوهش‌های مدیریت عمومی. سال 1. شمارۀ 1. صص 131-162.
رادمنش، سید عبدالله. (1390). «مبانی علوم طبیعی در اندیشۀ دینی و تمدن اسلامی». رسالۀ دکتری رشتۀ فلسفه. قم: حوزۀ علمیه.
رادمنش، سید علیرضا و تقوی، مصطفی. (1394). «تحلیل بخش علم و فناوری لایحۀ الگوی اسلامی‌ـ‌ایرانی پیشرفت با توجه به اقتضائات اسلامی». سیاست علم و فناوری. سال 7. شمارۀ 26. صص 57-70.
 رسولی، مهستی و امیرآتشانی، زهرا. (1390). تحلیل محتوا با رویکرد درسی. چاپ 1. تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
زمانی، زهرا، مریم آزموده و حجت قاعدی. (1393). «مطالعۀ تطبیقی رویکرد مبتنی بر بینش اسلامی با رویکرد معاصر در مواجهه با محیط زیست». پژوهش‌های معماری اسلامی. سال 1. شمارۀ 4. صص 98-113.
طباطبایی، سید محمد حسین. (1363). تفسیر المیزان. جلد 20. تهران: انتشارات محمدی.
فراهانی فرد، سعید. (1384). «توسعۀ پایدار بر محور عدالت، اقتصاد اسلامی». شمارۀ 19 (پاییز). صص 91-122.
فغفور مغربی، حمید. (1388). «اصول اخلاقی محیط زیست از منظر اسلام». اخلاق پزشکی. سال 3. شمارۀ 8 (تابستان). صص 11-44.
فیروزی، مهدی. (1384). حق بر محیط زیست. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
قراملکی، محمد رضا. (1391). تحلیل هویِّت علم‌دینی و علم مدرن. قم: انتشارات کتاب فردا.
گلشنی، مهدی. (1380).  از علم سکولار تا علم دینی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مجموعه مطالعات پشتیبان سند تحول راهبردی علم و فناوری (مبانی بینشی و ارزشی). (1389). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ذو علم، علی. (1391). نقشۀ راه تدوین و طراحی الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت. جلد 2. تهران: دبیرخانۀ کنفرانس الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت.
نرم‌افزار جامع الاحادیث 5/3. (1392).  قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
کلینی، محمدبن یعقوب. (1369). کافی. قم: دارالحدیث.
حر عاملی، محمدبن حسن. (1409 ق). وسائل‌الشیعه. قم: مؤسسۀ آل البیت علیهم‌السلام.
ابن بابویه، محمدبن علی. (1398 ق). التوحید. قم: جامعۀ مدرسین.
شریف الرضی، محمدبن حسین. (1379). نهج البلاغه. تهران: مؤسسۀ چاپ و نشر فیض‌الاسلام.
مجلسی، محمد باقر. (1403 ق). بحارالانوار. بیروت: دار احیا التراث.
تمیمی آمدی، عبدالواحد. (1410 ق). غررالحکم و دررالکلم. قم: دارالکتاب الاسلامی.
قمی، علیبن ابراهیم. (1404ق). تفسیر قمی. قم: دارالکتاب.
عیاشی، محمد. (1380 ق). تفسیر العیاشی. تهران: المطبعه العلمیه.
 
Brandenburg, M. & et al. (2014). “Quantitative models for sustainable supply chain management: development sand directions”. Eur. J. Oper. Res. 233 (2). pp. 299–312
 Carter, C.R., Rogers, D.S. (2008). “A framework of sustainable supply chain management: moving toward new theory”. Int. J. Phys. Distrib. Logist. Manag. 38 (5). pp. 360–387.
Chopra, S, Meindi, P. (2013). Supply Chain management. 5th ed. Pearson education.
Dadhich, P & et al. (2014). “Developing sustainable supply chains in the UK construction industry: A case study”. Int. J. Production Economics.164. pp. 271–284.
Delmas, M, Toffel, M.W. (2004). “Institutional pressure and environmental management practices”. In: Sharma, S., Starik, M. (Eds.). Stakeholders, Environment and Society (New Perspectives in Research on Corporate Sustainability). Edward Elgar Publishing, Cheltenham, UK. pp. 209-222.
Dubey, R. & et al. (2016). “Sustainable supply chain management: framework and further research directions”. Journal of Cleaner Production. 142. pp.1119-1130
Esfahbodi, A. & e tal., (2016). “Sustainable supply chain management in emerging economies: Trade-offsbetween environmental and cost performance”. International Journal of Production Economics. Volume 181, Part B, pp.350-366
Gimenez, C., V. Sierra & J. Rodon. (2012). “Sustainable operations: their impact on the triple bottom line”. Int. J. Prod. Econ. 140 (1). pp. 149-159.
Govindan, K. & et al. (2014). Two-echelon multiple- vehicle location – routing problem with time windows for optimization of sustainable supply chainnet work of perishable food. Int. J. Prod. Econ. No.152. pp. 9-28.
Govindan, K. & et al. (2014). “Barriers analysis for green supply chain management implementation in Indian industries using analytic hierarchy process”. Int. J. Prod. Econ. No. 147. pp. 555–568.
Hu, A. H. & C. W. Hsu. (2010). “Critical factors for implementing green supply chain management practice: an empirical study of electrical and electronics industries in Taiwan”. Management Research Review. 33 (6). pp. 586-608.
Kumar, S, S. Teichman, & T. Timpernagel. (2012). “A green supply chain is a requirement for profitability”.  International Journal of Production Research. Vol. 50. No. 5 (March). pp. 1278–1296.
 Lin, Y & M. Tseng. (2016). “Assessing the competitive priorities within sustainable supply chain management under uncertainty”. Journal of Cleaner Production. No. 112. pp. 2133-2144.
Luthra, S. & et al. ( 2016). “Using AHP to evaluate barriers in adopting sustainable consumption and production initiatives in a supply chain”. International Journal of Production Economics, 181. Pp. 342-349.
hussain, M. A. avasthi & M. K. tiwari (2016). “Interpretive structural modeling-analytic network process integrated framework for evaluating sustainable supply chain management alternatives”. Applied Mathematical Modelling. No. 40. pp. 3671–3687.
Mariadoss, B. J. & et al. ( 2016). “ Influences of Firm Orientations on Sustainable Supply Chain Management”. Journal of Business Research. 69. pp. 3406-3414.
Ahi, P. & C. Searcy. (2015). “Assessing sustainability in the supply chain: A triple bottom line approach”. Appl. Math. Model. 39 (10-11). pp. 2882- 2896.
Ramirez, E. (2013). “Consumer-defined sustainably-oriented firms and factors influencing adoption”. Journal of Business Research. 66 (11). pp. 2202–2209.
Reefke, H. & D. Sundaram. (2016). Key the mesandre search opportunities in sustainable supply chain management – identification and evaluation. Omega
.Seuring, S & M. .Muller. (2008). “Core issue sin sustainable supply chain management–a Delphi study. Bus. Strategy. Environ. 17 (8). pp. 455–466.
Su, C. & et al. (2016). “Improving sustainable supply chain management using a novel hierarch icalgrey- DEMATEL approach”. J. Clean. Prod. 134. pp.469-481.
Tan, K. & et al. (2014). “Managing the  indirect effects of environmental regulation and performance measurement”. Ind. Eng. Manag. Syst. 13 (2). pp.148–153.
Teuteberg, F., & D, Wittstruck. (2010). “A systematic review of sustainable supply chain management research.  In Proceedings of MKWI 2010”. Betriebliches Umwelt- und Nachhaltigkeitsmanagement. pp. 1001–1015.
Tseng, M. L. & A. S. Chiu. (2013). “Evaluating firm's green supply chain management in linguistic preferences”. J. Cleaner. Prod. 40. pp. 22–31.
Tseng, M. L, M. Lim. &W. P. Won. (2015). “Sustainable supply chain management”. Ind. Manag. DataSyst.115 (3). pp. 436–461.
Tyagi,M., P. Kumar & D. Kumar. (2015). “Analysis of interactions among the drivers of green supply chain management”. Int. J. Bus. Perform. Supply Chain Model. 7 (1). pp. 92–108.
Vachon, S. & R. D. Klassen. (2008). “Environmental management and manufacturing performance: the role of collaboration in the supply chain”. Int. J. Prod. Econ. 111 (2). pp. 299–315.
Zailani, S. & et al. (2012). “The impact of external in stitutional drivers and internal strategy on environmental performance”. International Journal of Operations & Production Management. 32 (6). pp. 721–745.