جایگاه نوین ترکیه در ژئوپلیتیک خطوط لوله انرژی در قفقازجنوبی پیامدهای منطقه‌‌ای برای ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

وابستگی اقتصادی کشورها به مصرف سوخت‌‌های فسیلی باعث تقاضای روز افزون برای عرضه با ثبات نفت و گاز شده است. از این‌‌رو خطوط لوله انرژی به عنوان باثبات‌‌ترین روش عرضه انرژی اهمیت بسیار یافته است. قفقازجنوبی علی‌‌رغم وسعت کمی که دارد منطقه‌‌ای مهم برای انتقال انرژی محسوب می‌‌شود. اما با توجه به محدودیت‌‌های جغرافیایی حاکم بر منطقه، خطوط لوله آن باید از مناطق مجاور به بازار مصرف برسد. ترکیه با استفاده بهینه از این وضعیت نه تنها تبدیل به مسیر ترانزیت انرژی قفقازجنوبی شده است بلکه بخشی از نیاز داخلی خود را نیز تامین می‌‌کند. مقاله حاضر در پی پاسخ به این پرسش‌‌ها است که جایگاه ترکیه در ژئوپلیتیک انرژی قفقازجنوبی چیست؟ و این جایگاه چه پیامدهایی برای ایران دارد؟ با استفاده از دو مفهوم «کشور ترانزیت انرژی» و «کشور کانون انرژی» این فرضیه بررسی شده است که ترکیه تبدیل به کشوری ترانزیتی در قبال قفقازجنوبی شده است. سپس در قالب چارچوبی مفهومی از ژئوپلیتیک انرژی و نظریه نئورئالیسم استدلال شده است که بدون مشارکت ایران در طرح‌‌های انتقال انرژی نفوذ منطقه‌‌ای آنکارا در مقایسه با تهران به ویژه در ابعاد اقتصادی افزایش خواهد یافت. روش این مقاله توصیفی- تحلیلی و باستفاده از منابع اینترنتی و کتابخانه‎ای تدوین شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی
دوره 10، شماره 35
تابستان 1399
صفحه 60-86

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار